ျမန္မာလအမည္ေတြ ေနာက္ကြယ္မွ အေၾကာင္းအရာမ်ား

တန္ခူး...
ဆရာႀကီး ဦးဖိုးလတ္က ထန္းသီးေတြခူးတဲ့လမို႔ ထန္းခူးလကေန တန္ခူး ျဖစ္လာတယ္လို႔ဆိုတယ္။ပညာရွိတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေလွသင္းအတြင္းဝန္ မင္းကေတာ့မိန္ရာသီကေနမိႆရာသီေျပာင္းတဲ့အတာကူးတဲ့လမို႔တာကူးလ၊ ေနာက္တန္ခူးလ ျဖစ္သြားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ကဆုန္...
ကုဆုန္ကေနျဖစ္လာတာတဲ့။ ကုဆိုတာ ေရ၊ ဆုန္က စုဆင္းျခင္း။ အဓိပၸာယ္ကေတာ့ ေရသြန္းေလာင္းတဲ့လေပါ့။ဒါေၾကာင့္ကဆုန္လ ေညာင္ေရသြန္းပြဲလို႔ ဆိုခဲ့တာ မဟုတ္လား။

နယုန္...
နံယုန္ကေနနယုန္ျဖစ္တာ။နံကအခ်ိန္ကာလ၊ယုန္ကမိုးေရစီးဆင္းျခင္းတဲ့။ ေျပာရရင္ မိုးရြာတဲ့လေပါ့။

ဝါဆို...
ပါဠိစာေပမွာ ဝါ က ေနျခင္းေလ၊ ဆို က ရြတ္ဆိုတာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ ရဟန္းေတာ္ မ်ားဟာ သူတို႔ရဲ႕ ေက်ာင္းမွာပဲေနၿပီး တရားဓမၼမ်ားကို ရြတ္ဆိုေနၾကတဲ့လလို႔ ဆိုလာတာေပါ့။

ဝါေခါင္...
ဝါတြင္း(၃)လရဲ႕ အလယ္လ။ ေက်ာက္စာေတြမွာေတာ့ နံကာ တဲ့။ နံဆိုတာ အခ်ိန္ကာလ။ ကာကလယ္ယာလုပ္ငန္းဆိုေတာ့ လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္ဝင္တဲ့လလို႔ဆိုလိုတာပဲ။မိုးေတြၿဖိဳင္ၿဖိဳင္ရြာတဲ့လမို႔လယ္သမားႀကီးေတြလယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္ဝင္ေနၾကပါတယ္။

ေတာ္သလင္း...
ေတာ္ဆိုတာက ျမင့္ျမတ္တာကို ေျပာတာ။သလင္းကသာလင္းကေနလာတာ ေလ။သာယာထြန္းလင္းသည္လို႔အဓိပၸာယ္ေဖာ္ေဆာင္တာဆိုေတာ့ ရဟန္းသံဃာေတြ ဝါတြင္းကာလတရား အားထုတ္၊ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြဥပုသ္သီလေဆာက္တည္မႈအထြတ္အထိပ္ဆံုးေရာက္တဲ့အခ်ိန္မို႔ ျမင့္ျမတ္တဲ့ သာသနာေရာင္ဝါထြန္းလင္းတဲ့ လ။

သီတင္းကြၽတ္...
ဥပုသ္သီတင္းေဆာက္တည္မႈ၊ရဟန္းသံဃာေတြကိုယ့္ေက်ာင္းမွာတင္ တရားအားထုတ္မႈစတဲ့ ဝါတြင္းကာလၿပီးေျမာက္တဲ့ သီတင္းသံုးေနထိုင္ျခင္း ကြၽတ္လြတ္တဲ့လမို႔ သီတင္းကြၽတ္ လို႔ ေခၚတာေပါ့။

တန္ေဆာင္မုန္း...
ေရွးတုန္းကတန္ေဆာင္မႈန္းလို႔ ေရးခဲ့တယ္တဲ့…။တန္ေဆာင္ဆိုတာ မီး႐ႈးမီးတိုင္ကေပးတဲ့ အလင္းေရာင္၊ မႈန္းက ခ်ယ္မႈန္းသည္ဆိုေတာ့ ။ ေကာင္းကင္ႀကီးတစ္ခုလံုးဟာမီး႐ႈးမီးပန္းေတြနဲ႔ခ်ယ္မႈန္းထားေလာက္ ေအာင္လင္းလက္တဲ့လေပါ့။မီးပံုးပ်ံေတြ ေစလႊတ္ၾက၊မီး႐ႈးမီးပန္းေတြပစ္ ေဖာက္ၾကတန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္မွာ ျပည့္တဲ့လက(၁၂)လရာသီမွာအျပည့္ဆံုးလတဲ့ ေလ။ဒါေၾကာင့္ ေဆးဖက္ဝင္သစ္ပင္ေတြ ေဆးေပါင္းခတဲ့ညလို ႔ေတာင္ ဆိုၾကတယ္။

နတ္ေတာ္...
နတ္ေတြကို ပူေဇာ္တဲ့လလို႔ ေျပာၾကတယ္။ ဆရာႀကီး ဦးဖိုးလတ္က မင္းမဟာဂီရိ ေမာင္ႏွမလူပူေဇာ္တယ္လို႔ဆိုတယ္။ ေလွသင္းအတြင္းဝန္မင္းက မဟာပိႏၷဲနတ္ကို ပူေဇာ္တာတဲ့။

ျပာသို...
ပါႅသို ကလာတာတဲ့။ ပါႅက ပ်ားဖေယာင္းကိုေျပာတာ။ သိုက သိုေလွာင္ျခင္းေပါ့။ပ်ားဖေယာင္းေတြအမ်ားဆံုးစုေဆာင္းလို႔ရတဲ့လေပါ့။
တပို႔တြဲ...
ထန္းဖူးထန္းခိုင္ထန္းပိုတြဲက်တဲ့လမို႔ထန္းပို႔တြဲကေနတပို႔တြဲျဖစ္လာတာပဲ။

တေပါင္း...
ထန္းရည္ေတြလိႈင္လိႈင္ထြက္ၿပီးထန္းရည္ေတြကိုစုေပါင္းက်ိဳခ်က္တဲ့လမို႔ ထန္းေပါင္း ကေန တေပါင္း ျဖစ္လာတာတဲ့။

ရဲသွ်မ္း

ေရႊသတင္းသစ္  မွ စာဖတ္ ပရိသတ္ အား ဗဟုသုတ ရပါေစရန္ အလို႔ငွာ ျပန္လည္ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္.။
ေရႊသတင္းသစ္