“သမၼတ အရည္အခ်င္း ျပင္ဖို႔ လက္မခံ ဟု တစည ပါတီ ၏ ဗဟိုေကာ္မတီ ၀င္ ဦးဟန္ေရႊ ေျပာ

ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ေလ့လာသုံးသပ္ေရး ပူးေပါင္းေကာ္မတီဖြဲ႕စည္းၿပီး အေျခခံ ဥပေဒကုိ ေလ့လာသုံးသပ္ေရး လုပ္ေဆာင္ေနခ်ိန္ လႊတ္ေတာ္တြင္ အမတ္  ၁၇ ေနရာ ရရွိထားေသာ ျမန္မာဆုိရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ ပါတီ၏ အေမြခံ တုိင္းရင္းသား စည္းလုံးညီညြတ္ေရးပါတီကလည္း အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သေဘာ ထား မ်ားကို တရား၀င္ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုလာသည္။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးတြင္  သမၼတ အရည္အခ်င္း ကန္႔သတ္ခ်က္ကုိ ျပင္ဆင္ရန္ မသင့္ဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိလာေသာ တိုင္းရင္းသား စည္းလုံး ညီညြတ္ေရးပါတီ၏ ဗဟုိ ေကာ္မတီ၀င္ ဦးဟန္ေရႊကုိ ဧရာ၀တီသတင္းေထာက္ စေနလင္းက ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းထားသည္။

ေမး။     ။ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးပါတီအေနနဲ႔  ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒမွာ ဘယ္အခ်က္ေတြကို အဓိက ျပင္ခ်င္လဲ။

ေျဖ။     ။ အဓိက ျပင္ဆင္ရမွာက တုိင္းရင္းသားေတြ အပါအ၀င္ တမ်ိဳးသားလံုးအတြက္ မဟာဗ်ဴဟာျဖစ္ႏိုင္မယ့္ အခ်က္ အလက္ ေတြကို ျပင္ဆင္ဖို႔လိုမယ္လို႔ ပါတီရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ပါတယ္။ ရွင္းေအာင္ေျပာရရင္  ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒမွာ ပုဒ္မ ၉၆ က ျပည္ေထာင္စုကေန လုပ္ရမယ့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရး အာဏာေတြ။  ပုဒ္မ ၁၈၈ က တိုင္း ေဒသႀကီး၊ ျပည္နယ္ေတြက လုပ္ရမယ့္ အာဏာခြဲေ၀ေရး ကိစၥ။ ပုဒ္မ ၂၅၄ တို႔မွာလည္း ဒီအတုိင္းပဲ။

ဒီေန႔ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရး ဆိုတဲ့ ႐ႈေထာင့္ကေန ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဒါေတြက လက္ေတြ႕မက်တဲ့ အေျခ အေန ေတြပါ။ အာဏာ ခြဲေ၀ေရး လုပ္တဲ့ေနရာေတြမွာ တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြမွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ နည္းေနတယ္။ ဗဟိုကပဲ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတယ္။ အဲဒါကို ျပန္ျပင္ဖုိ႔လိုမယ္။ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို ေလွ်ာ့ေပးဖုိ႔လိုမယ္။

ျပည္နယ္ နဲ႔တိုင္း ေတြကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရးေတြ ပိုေပးဖို႔လိုမယ္။ ဒါေတြလုပ္မွ တုိင္းရင္းသားစည္းလံုး ညီညြတ္ေရး ေတြကို လုပ္ဖို႔ အေထာက္အကူျပဳမယ္။ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး၊ လံုး၀ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အလုပ္ေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ ဒါေတြက အေရးႀကီး တယ္။ ဒါေတြကို ျပင္လိုက္ရင္ အပစ္ရပ္တာ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္တာ၊ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး လုပ္တာ ေတြကို အေထာက္ အကူျပဳမွာ။

ေမး။     ။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒ အသစ္ျပန္ေရးဆြဲမယ္လို႔ တုိင္းရင္းသားအင္အားစုေတြက ေျပာေနပါၿပီ။ အဲဒီအေပၚမွာ ဘယ္လို မွတ္ခ်က္ျပဳခ်င္ပါသလဲ။

ေျဖ။     ။ ကိုယ့္စိတ္ႀကိဳက္၊ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔မေတြ႕တိုင္း တစ္ ကေနၿပီး ျပန္စေနရင္ လိုရင္းကို ေရာက္ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီထဲမွာ ျပင္လို႔မရႏိုင္ဘူးလား။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို  ျပင္ရင္း၊ ျပင္ရင္းနဲ႔ ဆုတ္ပစ္လုိက္ၿပီး အသစ္ပဲ လုပ္ရင္ မေကာင္းဘူး လားလို႔ ေျပာတာေတြရွိပါတယ္။ အဲဒီလို လူေတြက ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို လံုခ်ည္စုတ္ေလာက္ပဲ သေဘာထား ေနၾကတာလား။ ဒါက လက္ေတြ႕က်တဲ့ ဥပမာေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ အခုမွ ၂ ႏွစ္ခြဲ ေလာက္ ပဲရွိေသးတယ္။
ဒါကိုအသစ္ျပန္ လုပ္ဆုိတာ လက္ေတြ႕က်တဲ့ နည္းလမ္းမဟုတ္ဘူး။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ေရးဖို႔ ဘယ္ေလာက္ ၾကာမလဲ၊ အခ်ိန္ဘယ္ ေလာက္ေစာင့္ရမလဲ၊ ၾကားကာလ တခုေစာင့္ရဖုိ႔ မလိုဘူးလား။ ဒီၾကားကာလမွာ ဘယ္သူက
တာ၀န္ယူမွာလဲ။ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းျပည္မွာလည္း အကူးအေျပာင္းကာလေတြဆိုတာ မ်ားလာၿပီ။ အဲဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔က သေဘာမတူတာ။

ေမး။     ။ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒမွာပါတဲ့ သမၼတရဲ႕ အရည္အခ်င္း ျပ႒ာန္းခ်က္ကို  ျပင္ဆင္ဖို႔ ေတာင္းဆုိမႈေတြလည္းရွိ ေနပါတယ္။  တုိင္းရင္းသား စည္းလုံးညီညြတ္ေရး ပါတီအေနနဲ႔ေရာ ဒီအခ်က္ကို ျပင္ဖုိ႔ သေဘာထားရွိပါသလား။

ေျဖ။     ။ သမၼတအရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ခ်က္ ျပင္ဖို႔ သေဘာမတူဘူး။ အမ်ိဳးသားညီလာခံမွာ ေသခ်ာညွိႏိႈင္းၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ ဟာေတြပါ။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက သမၼတကို တုိက္ရိုက္ေရြးရတာ မဟုတ္ဘူး။ လႊတ္ေတာ္ထဲကေန တဆင့္ ေရြးရတာ။ တုိက္ရိုက္ ဆိုလို႔ တပ္က ကိုယ္စားလွယ္ေတြက သမၼတေလာင္း ၁ ဦးပဲ တပ္ဘက္က ေပးတာ။ တနည္း အားျဖင့္ ျပည္သူ ေတြက လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ကို ေရြးခ်ယ္ေပးရတယ္၊ အဲဒီ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ေတြ အားလံုး ေပါင္းၿပီးေတာ့မွ သမၼတကိုေရြးေပး တယ္။ အရည္အခ်င္းသတ္မွတ္တာမွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ကို အရည္ အခ်င္း တခုသတ္မွတ္ရတယ္။

လႊတ္ေတာ္က ေန တဆင့္ေရြးတဲ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ အႀကီးအကဲေတြျဖစ္တဲ့ သမၼတ၊ ဒုတိယသမၼတေတြကို အရည္အခ်င္းတခု သတ္မွတ္ ရတယ္။ သူတို႔က ႏိုင္ငံရဲ႕ သေကၤတေတြ၊ ျပယုဂ္ေတြ။ သိပ္အေရးႀကီးတယ္။ သူလိုငါလိုမဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံေတာ္ အႀကီး အကဲ ဆုိတာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အရည္အခ်င္းထက္ တဆင့္တက္လုိက္ၿပီးေတာ့ မိမိကိုယ္တိုင္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ မိမိ၏မိဘ တပါးပါး ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိ၏ ဇနီး၊ ခင္ပြန္း၊ မိမိ၏တရား၀င္ သားသမီးတဦးဦး ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ထို တရား၀င္ သားသမီးတ ဦးဦး၏ ဇနီး သို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံျခား အစုိးရ၏ လက္ေအာက္ ခံ၊ ေက်းဇူး သစၥာခံ၊ တိုင္းတပါး၏ႏိုင္ငံသား မျဖစ္ေစရလို႔ ပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အႀကီး အကဲ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ေၾကာင့္ပဲ။ ဒီဥစၥာက သမိုင္း ေၾကာင္းရွိတယ္။

လြတ္လပ္ေရး မရခင္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ေရးဆြဲဖို႔ လုပ္တဲ့အခါမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက လြတ္လပ္ ေရးရၿပီးရင္ ႏိုင္ငံကို ႏိုင္ငံေရး ၾသဇာေသာ္ လည္းေကာင္း၊ စီးပြားေရးအရေသာ္လည္းေကာင္း လႊမ္းမိုး ခ်ဳပ္ကိုင္ ၾသဇာသက္ ေရာက္မွာ သိပ္ေၾကာက္တယ္။  ၁၉၄၇ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာထဲက သတ္မွတ္ထားခဲ့တာ။ ဟိုတုန္းထဲက သတ္မွတ္ ထားခဲ့တာ။ ဒါ့ေၾကာင့္မိုလို႔ အခု ေရးဆြဲထားတဲ့အတုိင္းပဲ ဆက္သြားသင့္တယ္လို႔ ခံယူထားတယ္။

ေမး။     ။ ႏိုင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ သမၼတ အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံခြင့္ ရသင့္တယ္။  ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ အဲဒီလို ေရြးခ်ယ္ခံခြင့္မရခဲ့ရင္  ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီက တမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္မယ္ဆိုတဲ့ သုံးသပ္ ေ၀ဖန္တာ ေတြလည္း ရွိတယ္။  အဲဒီအေပၚမွာ ဘယ္လိုသုံးသပ္ခ်င္ပါသလဲ။

ေျဖ။     ။ ဒီဟာမေျပာင္းလဲဘူး ဆိုရင္ေတာ့ သမၼတျဖစ္ဖုိ႔ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၿငိစြန္းေနတာပဲ။ ဒါက က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္ အျခာအာဏာနဲ႔ ဆုိင္တဲ့ဟာပဲ။ ႏိုင္ငံျခားက လႊမ္းမိုးလို႔ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကို ထိခိုက္ လို႔ မရဘူး။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာၾကရရင္ အဲဒီ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ညွိႏိႈင္းၾကစဥ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က  အသိအမွတ္ မျပဳဘဲ၊ အယံု အၾကည္ မရွိဘဲ အမ်ိဳးသားညီလာခံကေန ႏုတ္ထြက္သြားတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက သူ ကိုယ္တိုင္ သမၼတ ျဖစ္ခ်င္ပါ တယ္ ဆိုတဲ့ ဆႏၵလည္းမရွိေသးဘူး။

အဲဒီ အခ်ိန္ထဲက ဆြဲခဲ့ၾကတာ။ အခုခ်ိန္မွာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒအရလုပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးထဲ ၀င္လာၿပီ ဆိုတဲ့ အခါ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို လက္ခံတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာပါလာတယ္။ ဒီႏွစ္ပိုင္း အတြင္းမွ သမၼတ ျဖစ္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵနဲ႔ ျဖစ္ ေပၚလာတာ။ ဒီဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒကို ႏိုင္ငံတကာကသာ အသိအမွတ္ မျပဳဘူးဆိုရင္ အခု ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရကို ႏိုင္ငံတကာက ဘယ္လက္ခံပါ့မလဲ။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ထားတာေတြကို ဘယ္လိုလုပ္ ေျဖေလွ်ာ့မလဲ။

ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ဆက္ဆံေန တာေတြနဲ႔ အနီးစပ္ဆံုးေျပာရရင္ လာမယ့္ႏွစ္မွာ အာဆီယံ ဥကၠ႒ ျဖစ္ေတာ့မယ္။ ပင္စည္ကိုသာ လက္ခံလုိ႔ရွိရင္ အကိုင္းအခက္ေတြ ေျပာစရာလိုေသးလား။ က်ေနာ္တို႔က ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရယ္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ သူ႔ရဲ႕ေျပာရဲ ဆိုရဲ လုပ္ရဲ ကိုင္ရဲတာေတြ အမ်ားႀကီး အသိအမွတ္ ျပဳလက္ခံပါတယ္။ ဘာျပႆနာမွ မရွိဘူး။ အဲဒါက ပုဂၢိဳလ္ေရးအရပဲ။ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ႏိုင္ငံရဲ႕ အႀကီးအကဲနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သားသမီးေတြ၊ ဇနီးေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သတ္မွတ္တာေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနတာပဲ။ ဒီလို အရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ထားတာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တဦးတည္း ကို ရည္ရြယ္သတ္မွတ္ ထားတာလို႔ တခ်ိဳ႕က ေျပာၾကတာ ေတြရွိတယ္။

ေလာေလာဆယ္မွာ ေတာင္ ရန္ကုန္တိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးျမင့္ေဆြဆုိရင္ ဒီဟာ ေၾကာင့္ ထိၿပီး သြားၿပီ မဟုတ္လား။ ေနာက္ ဥပမာတခု ေျပာရရင္ ဆရာႀကီး ဦးသိန္းေဖျမင့္ ေျပာခဲ့ဖူးတာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္ က ဦးသိန္းေဖျမင့္တို႔က ဗိုလ္တေထာင္ သတင္းစာ မွာ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္လုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္၊ ဦးေလာ႐ံုတို႔က ေနရွင္းသတင္းစာ လုပ္တယ္။ ဦးေလာ႐ံုတို႔က စာနယ္ဇင္း ေကာင္စီကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတယ္။ ဗိုလ္တေထာင္သတင္းစာနဲ႔ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီနဲ႔ ျပႆနာ ျဖစ္ၾကတယ္။ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီကလည္း တက္ခါစအခ်ိန္ သတင္းစာက ေရးသားတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဥပေဒကို ထိခိုက္လာတဲ့အခါမွာ အေရးယူ တာ  ရွိခဲ့တယ္။

အဲဒီဟာကိုအေၾကာင္းျပဳၿပီး သပိတ္ေမွာက္ၾကတယ္။ သတင္းစာေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာဖံုးမွာ ဘာမွမေရးဘဲ အမည္းကြက္ႀကီး လုပ္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဦးသိန္းေဖျမင့္ေျပာတာက “တည္ဆဲဥပေဒက ရွိေနၿပီးသား ျဖစ္ေတာ့ ဒါကို လိုက္နာ ရမယ့္တာ၀န္က ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ တာ၀န္ပဲ။ ဥပေဒေဖာက္ဖ်က္လို႔၊ ဥပေဒစည္းေက်ာ္ လို႔ရွိရင္ အေရးယူခံရမယ္ ဆိုတာ ႏိုင္ငံသားတိုင္း သိေနတာပဲ။ အဲဒါေၾကာင့္အေရးယူခံရတာကို ဘာလို႔ မ်က္ႏွာဖံုးေတြမွာ အမည္း ေတြ လုပ္ေန တာလဲ။ ကိုယ့္မွာ အပဲ့ရွိလုိ႔ ဆားထိတဲ့အခါ စပ္တာဟာ ဆားရဲ႕အျပစ္မဟုတ္ဘူး” လို႔ ဥပမာေပး ေျပာသြားတယ္။ ေျပာခ်င္တာ ကေတာ့ အဲဒါပါပဲ။

ေမး။     ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သာ သမၼတ မျဖစ္ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲက ေ၀ဖန္စရာ ျဖစ္မယ္လုိ႔  သုံးသပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ သေဘာထားေလး တိတိက်က် သိခ်င္ပါတယ္။

ေျဖ။     ။ အဲဒီကိစၥ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေျပာခ်င္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ တုိင္းျပည္မွာ ဟိုးတုန္းထဲက ေျပာခဲ့ၾကတာ “တို႔လုပ္မွ လြတ္လပ္ ေရးစစ္တယ္၊ တို႔လုပ္မွ ကြန္ျမဴနစ္ စစ္တယ္၊ တို႔လုပ္မွ ဆိုရွယ္လစ္စစ္တယ္၊ တုိ႔လုပ္မွ ဒီမိုကေရစီ စစ္တယ္” လို႔ေျပာခဲ့ၾက တယ္။ အဲဒီလိုနဲ႔ ႏွစ္ ၆၀ ျပည္တြင္းစစ္ေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကတာပဲ။ အခုလည္း ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြက အားလံုး ပါ၀င္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ လို႔ ေျပာေနၾကေပမယ့္ “တို႔လုပ္မွ ဒီမိုကေရစီ” “တို႔လုပ္မွ လြတ္လပ္ေရးစစ္တယ္၊ ျပည္ေထာင္စုစစ္တယ္” နဲ႔ အေၾကာင္းအရာထက္ကို “တို႔” က ေရွ႕ေရာက္ေနတယ္။ အဲဒါက ႏိုင္ငံေရးမွာလြဲမွားတဲ့အခ်က္ပဲ။ အဲဒီစကားနဲ႔ပဲ ဒီလိုေ၀ဖန္ေနတဲ့သူေတြကုိ ေျပာခ်င္ပါတယ္။     ။