ေဒါက္တာေနဇင္လတ္
တစ္ခ်ိန္က ဝါဒေရးရာ အေၿခၿပဳလြန္ ႏိုင္ငံေရးကို ကမၻာႀကီး ၿဖတ္သန္းခဲ့သည္၊ အထူးသၿဖင့္ ဒုတိယကမၻာစစ္ဝန္းက်င္မွစ၍ စစ္ေအးေခတ္အဆံုး ၾကားကာလၿဖစ္သည္။ စစ္ေအးေခတ္ အဆံုးတြင္ ရလဒ္အေၿခၿပဳႏိုင္ငံေရး အားေကာင္းလာခဲ့၏။ တစ္ဖက္တြင္လည္း စီမံခန္႔ခြဲမႈ ပညာ ၾသဇာႀကီးမားလာၿပီး ရလဒ္အေၿခၿပဳ စီးပြားေရးကိုသာ အေလးေပးလာေတာ့သည္။ မည္သို႔ ေသာရလဒ္မ်ိဳး ရလာႏိုင္သည္ကို တြက္ခ်က္ႏိုင္ေသာ အရည္အခ်င္းသည္ ေခါင္းေဆာင္ မ်ား၏ အဓိက အရည္အခ်င္း ၿဖစ္လာၿပီး၊ ဝါဒေရး၊ သေဘာတရားေရး ထက္ ပို၍ တန္ဖိုးထား၊ အမ်ားအာရံုၿပဳစရာ ၿဖစ္လာသည္။
စီးပြားေရးေအာင္ၿမင္လွ်င္ ႏိုင္ငံေရး ေအာင္ၿမင္သည္
မည္သည့္ဝါဒ၊ စနစ္ၿဖစ္ေစ စီးပြားေရး တုိးတက္ေအာင္ၿမင္မႈကသာ အဓိက ပန္းတိုင္ ၿဖစ္သည္၊ ႏိုင္ငံေရးစနစ္တစ္ခု၏ အႏၲိမပန္းတိုင္ (Political End) မွာ ဝါဒေရးရာ ေအာင္ၿမင္မႈ မဟုတ္၊ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္
အာဏာရွင္စနစ္တြင္ တစ္ရာလွ်င္ တစ္ေယာက္မွ်သာ ၿပည္သူတို႔၏ အက်ိဳးကို သယ္ပိုး ႏုိင္ခဲ့ ၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ (၉၉) ဦးေသာ အာဏာရွင္ကို ေရွာင္ရွားႏိုင္ရန္ ၿပည္သူက ေရြးခ်ယ္ ေသာ အစိုးရစနစ္တည္းဟူသည့္ ဒီမိုကေရစီကို ကူးေၿပာင္းလာၾကၿခင္း ၿဖစ္သည္။ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ တြင္ ၿပည္သူတို႔၏ လြတ္လပ္ခြင့္၊ တန္းတူရည္တူခြင့္ စေသာ အခြင့္အေရးမ်ား ရသည္ မွန္ေသာ္လည္း စီးပြားေရး တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၿခင္းက တစ္က႑ ၿဖစ္၏။ ၿမန္မာတို႔အေနၿဖင့္ ဒီမုိကေရစီကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကၿပီး ၿဖစ္သည္။ အမ်ိဳးေပါင္းမ်ားစြာ၊ စံႏႈန္း၊ တန္ဖိုးမ်ားစြာ အကြာအၿခားရွိေသာ ဒီမုိကေရစီထဲမွ မိမိတို႔ႏွင့္ လိုက္ဖက္ညီ၍ အသင့္ေလ်ာ္ ဆံုးၿဖစ္သည့္ ပံုစံတစ္ခုကို စတင္ထုဆစ္ရပါ လိမ့္မည္။ ထိုႏိုင္ငံေရးစနစ္ကို အေၿခခံ၍ စီးပြားေရးကို ပံုေဖာ္ရပါမည္။
သက္တမ္းတစ္ဝက္ခရီး
ႏိုင္ငံေရးစနစ္ အေၿပာင္းအလဲ၏ ဝန္းက်င္သစ္တြင္ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရမွာ သက္တမ္း တစ္ဝက္ေက်ာ္ကာလကို ၿဖတ္သန္းခဲ့ၿပီးၿဖစ္သည္။ မည္မွ် ေအာင္ၿမင္စြာ ၿဖတ္သန္း ႏိုင္ခဲ့သည္ကို က႑အလိုက္ ေယဘုယ်ေလ့လာရပါလွ်င္…..
ႏိုင္ငံေရးရလဒ္
ႏွစ္ေပါင္း (၂၀) ေက်ာ္ ႏိုင္ငံေရးအက်ပ္အတည္းကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ခဲ့သည္။ လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံေရးကို ေကာင္းစြာ က်င့္သံုးႏိုင္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ဖြဲ႕စည္းမႈ မ်ား၊ အၿခားေသာ လူမႈေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ NGO ၊ INGO မ်ား၏ လြတ္လပ္ခြင့္ ႀကီးမားစြာ ရရွိခဲ့ၿပီး၊ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး ထူးၿခားစြာ တိုးတက္ေစခဲ့သည္။ လူ႔အခြင့္အေရး မ်ားစြာ တိုးတက္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံတကာ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ဖယ္ရွားႏိုင္ခဲ့သည္။ ႏွစ္ (၆၀) ေက်ာ္ လက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္ ပဋိပကၡကို အေၿခအေနေကာင္းမ်ား ၿဖစ္ရန္ ေဆြးေႏြးႏိုင္ခဲ့ၿပီး၊ တစ္ႏိုင္ငံ လံုး အတိုင္းအတာၿဖင့္ ထာဝရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ႀကိဳးစားေနသည္။
ဆိုရလွ်င္ ႏိုင္ငံေရးက႑ တုိးတက္မႈမွာ ႏိုင္ငံတကာ၏ ေမွ်ာ္မွန္းထားမႈ၊ ၿပည္တြင္း၏ ေမွ်ာ္မွန္းထားခ်က္ထက္ မ်ားစြာ ပိုလြန္ေသာ ရလဒ္ကို ေဆာင္ၾကဥ္းႏိုင္ခဲ့သည္ဟု ဆိုရပါမည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒၿပင္ဆ
စီးပြားေရးရလဒ္
နုိ္င္ငံေရးရလဒ္အေနၿဖင့္ ေမွ်ာ္မွန္းထားသည္ထက္ ပိုေသာရလဒ္မ်ားကို ေဆာင္ၾကဥ္း နုိင္ခဲ့ပါေသာ္ လည္း စီးပြားေရးတြင္မူ မ်ားစြာအားရဖြယ္ရာ မေတြ႔ရပါ။ အလုပ္လက္မဲ့မ်ား သိသာစြာ ေလ်ာ့က် မလာေသးပါ။ ဝင္ေငြအေနၿဖင့္လည္း သိသာစြာ မတုိးတက္လာေသးပါ။ အထူးသၿဖင့္ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းမ်ား အားရဖြယ္ရာ မရွိေသးပါ။ နုိ္င္ငံတကာ ရင္းနွီး ၿမႇဳပ္နွံမႈသည္ ၿပည္တြင္းစီးပြားေရး တုိးတက္မႈအတြက္ မ်ားစြာ အေရးႀကီးပါသည္၊ နုိင္ငံေရး စြန္႔စားမႈ (Political Risk) မရွိေၾကာင္း ၿပသနုိင္ရပါမည္။ ဤတြင္ အဘယ့္ေၾကာင့္ စီးပြားေရး ရလဒ္ေကာင္းမ်ား မရနုိ္င္ရပါေသးသနည္း ဟူေသာ အခ်က္အတြက္
- အစိုးရ၏ မူဝါဒ
- မူဝါဒကို အေကာင္အထည္ေဖာ္သူတုိ႔၏ အရည္အေသြး
- ဗ်ဴရိုကေရစီ ယႏၲရား ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲနုိ္င္မႈ
- ၿပတ္သားစြာ အေရးယူေဆာင္ရြက္ၿခင္းဟူေသာ အခ်က္ၿဖင့္ တုိင္းတာရပါလိမ့္မည္။
ပညာရပ္ဆုိင္ရာၿဖင့္္ဆုိလွွ်
ဒုတိယအခ်က္ၿဖစ္ေသာ မူဝါဒကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကသူတို႔၏ အရည္အေသြး (Capacity) မွာ တစ္စံုတစ္ရာ အားနည္းေနဆဲၿဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္နုိင္ပါ၏။ မူဝါဒေရးဆြဲ ၿခင္းက အေရးႀကီးသလို မူဝါဒကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ လည္းေကာင္း၊ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ၾကည့္ (Monitoring) ရာတြင္လည္းေကာင္း အေရးႀကီးၿပန္ပါသည္။ အမ်ားစုမွာ ေန႔စဥ္ အလုပ္မ်ား Day to day Works တြင္သာ နစ္ေၿမာေနၾကသည္ကို ေတြ႔ရ၏။ အခ်ိဳ႕ ၿပည္သူ႔ ေရးရာ မူဝါဒ (Public Policy) ဟူသည္ ကိုပင္ မသိ၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ (Administration) နွင့္ စီမံခန္႔ခြဲၿခင္း (Management) ကို မကြဲၿပား၊ ပညာရွင္မ်ား အသံုးၿပဳမႈ အားနည္းေနေသးၿပီး၊ Academic နွင့္ လက္ေတြ႔ခ်ိန္ညႇိလုပ္ေဆာင္မႈ
တတိယၿဖစ္ေသာ ဗ်ဴရိုကေရစီယႏၲရား ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲေရးတြင္ ေအာက္ေၿခမဟုတ္၊ အလယ္ သို႔ပင္ မေရာက္တတ္ေသးဟု ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေထာက္ၿပလိုပါသည္။ ၿပတ္သားေသာ ၿပဳၿပင္ ေၿပာင္းလဲမႈ၊ ၿပတ္သားေသာအေရးယူေဆာင္ရြက္မ
ေနာက္ဆံုးအခ်က္ၿဖစ္ေသာ ၿပတ္သားစြာ အေရးယူေဆာင္ရြက္ၿခင္းတြင္ တစ္စံုတစ္ရာ ေတြ႔ရ ေသာ္လည္း၊ ထို႔ထက္ပို၍ မ်ားစြာ လုပ္ေဆာင္ရပါလိမ့္ဦးမည္။ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ပညာရပ္တြင္ ပညာရပ္ ဆန္ဆန္ မည္သုိ႔ေဆာင္ရြက္သင့္သည္ဟူ၍
ဒီမုိကေရစီယဥ္ေက်းမႈကို လက္ခံက်င့္သံုးၿခင္း၊
ဒီမိုကေရစီယဥ္ေက်းမႈကို လက္ခံက်င့္သံုးရာတြင္ ေက်နပ္အားရဖြယ္ရာၿဖစ္သည္၊ ယခုမွ် ေလာက္ ယဥ္ေက်းမႈအသစ္ၿဖင့္ က်င့္သားရမည္ဟု မေမွ်ာ္လင့္ခဲ့၊ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္ နုိင္မႈ၊ ေရးသားနုိင္မႈ၊ စုရံုးနိုင္မႈမ်ားမွာ သတ္မွတ္ခ်ိန္၊ သတ္မွတ္ဆင့္ထက္ ေက်ာ္လြန္စြာ ၿဖစ္ထြန္းမႈရွိေန ပါသည္။ ႀကီးမားေသာ စိန္ေခၚမႈနွင့္ အခက္အခဲႀကီးတစ္ခုဟု တစ္ခ်ိန္က ဆုိခဲ့ေသာ စာေပစိစစ္ေရး ကို လံုးဝဖ်က္သိမ္းနုိ္င္ခဲ့ၿခင
INGO မ်ား၊ တစ္ခ်ိန္က အေဝးေရာက္မ်ားကို ျပည္တြင္းလြယ္ကူစြာ ဝင္ခြင့္ေပးျခင္းကလည္း ႀကီးမားေသာ ဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲတစ္ခု
ရလဒ္အေျချပဳႏိုင္ေရးအတြက္
သမၼတၾကီးသည္ ပင္ကိုသဘာဝအားျဖင့္ ေအးေဆးသည္။ ခြင့္လႊတ္စိတ္ႀကီးမားသည္။ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားမရွိ။ ခန္႔မွန္းမိသည္မွာ ေပးဆပ္မႈအနည္းဆုံးျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ကာလ ကို ေက်ာ္ျဖတ္လိုသည္ဟု ယူဆရပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံေရးသည္ ႏိုင္ငံေရးသာျဖစ္၏။ သမၼတသည္လည္း သမၼတသာျဖစ္သည္၊ ရလဒ္ေကာင္းမ်ားအတြက္ ေပးဆပ္ရဖြယ္ ရွိသည္ တုိ႔ကုိ ေပးဆပ္ရပါလိမ့္မည္။ ယခုထက္ ပညာရွင္မ်ား၊ လက္ေတြ႔ကြ်မ္းက်င္မႈရွိသူမ်
ဗ်ဴရိုကေရစီယႏၱရားကို တည့္မတ္ရျခင္းသည္ အစိုးရတိုင္း၏ အေရးအႀကီးဆုံးေသာ အလုပ္ ျဖစ္ပါသည္၊ ပြန္းပဲ့ေနေသာ ေခြးသြားစိပ္မ်ား ျပင္ဆင္ေရးအတြက္ အခ်ိန္မ်ားမ်ား ေပး၍ မရပါ၊ တာဝန္ခံမႈ၊ တာဝန္ယူမႈကို တာဝန္ရွိသူမ်ားအား ႏႈတ္မွ ေျပာေနေစသည္ထက္ လက္ေတြ႔ ေဆာင္ရြက္ျပသေစရပါမည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးတြင္ မလိုက္ပါႏိုင္သူမ်ားအား ခ်န္ထားခဲ့မည္ ဟူေသာ မူဝါဒကို ယခုထက္ပို၍ ထင္ရွားစြာ ေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္။ ဗ်ဴရိုကေရစီယႏၱရားကို ပုံမွန္လည္ပတ္ေစႏုိင္လ်ွင္ပ
ရလဒ္ေကာင္းကို ရႏုိင္ရန္ ရလဒ္ေကာင္း ရရာရေႀကာင္းတို႔ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မွသာ ရရွိႏိုင္ မည္ဟု ေထာက္ျပလိုပါသည္။ စီးပြားေရးတစ္စုံတစ္ရာ ဦးေမာ့လာသည္နင့္ သမၼတ၏ Credibility သည္ လည္း ယခုထက္ပို၍ ျမင့္မားလာပါလိမ့္မည္။
အထူးသျဖင့္ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းေရးသည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္မ်ာ
The Messenger ဂ်ာနယ္ အတြဲ(၄) အမွတ္(၂၂)မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္