ေရႊနိုင္ငံသို ့.

ရင္နာရပါတယ္ ဆိုတာထက္ ရင္နင့္ရပါတယ္ဆိုရင္ပို မွန္ပါလိမ့္မယ္။ ျမင္ေနရ ၾကားေနရတာေတြက တခုမွစိတ္ခ်မ္း သာစရာမရွိဘူး။ ျမန္မာျပည္က မိေကာင္းဖခင္သားသမီးေလး ေတြ မေလးရွားမွာ လာအလုပ္လုပ္ၾကေတာ့ ပညာမတတ္ မိုက္ရိုင္းတဲ့ တ႐ုတ္၊ ကုလားေတြ လက္ေအာက္မွာ ထားရာေန၊ ေစရာသြား၊ ခိုင္းတာလုပ္၊ ေကၽြးတာစား ဘဝနဲ႔ေန႔စဥ္႐ုန္းကန္ ေနတာျမင္ၾကား ေနရေတာ့ ဘယ္မွာ စိတ္ခ်မ္းသာပါ့မလဲ။

မႏွစ္က အသက္ ၃၀ ေလာက္ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးတ ေယာက္ေျပာတာၾကားခဲ့ရတယ္။ က်မက ေက်ာင္းဆရာမပါ။ ေမာင္ႏွမ ၅ ေယာက္ရဲ႕ စရိတ္ကုိ အေမမုဆိုးမနဲ႔ က်မရဲ႕ လစာနဲ႔ မေလာက္ဘူး။ အပိုဝင္ေငြေလးရလိုရျငား သူမ်ားေတြ ႏိုင္ငံျခား သြားအလုပ္လုပ္တာ အဆင္ေျပတယ္လို႔ ေျပာသံ ၾကားေတာ့ ရွိစုမဲ့စုေလးနဲ႔ မေလးရွားမွာ စာပြဲထိုးလုပ္ဖို႔ ပြဲစားနဲ႔ လာခဲ့ရတယ္။ ဒီေရာက္ေတာ့ တ႐ုတ္ လင္မယားဖြင့္ထားတဲ့ ေကာ္ ဖီဆိုင္မွာ စားပဲြထိုး လုပ္ရတယ္။ အလုပ္ခ်ိန္က ညေန ၄ နာရီကမနက္ လင္းအားႀကီး တနာရီထိ လုပ္ရတယ္။

ေကာ္ဖီဆိုင္ဆိုေပမယ့္ ဘီယာလည္း ေရာင္းတယ္။ က်မကအရက္စားပြဲထိုးမလုပ္ႏိုင္ ဘူးလို႔ ပြဲစားကို ေျပာေတာ့ ဒီကေကာ္ဖီဆိုင္ေတြက ဘီယာလည္း ေရာင္းေတာ့မလုပ္ခ်င္လို႔မရဘူးေျပာတယ္။ က်မလည္းေရာက္ မွေတာ့ မထူးပါဘူးေလ ဆိုၿပီး ေကာ္ဖီတင္မက ဘီယာခ်ေပးရတဲ့ စာပြဲထိုး လုပ္လိုက္ပါတယ္။ အလုပ္ၿပီးခ်ိန္ကမနက္ ၁ နာရီဆိုေပ မယ့္ ဘီယာေသာက္တဲ့ လူေတြ မျပန္မခ်င္း ဆိုင္မပိတ္ပါဘူး။ ဆိုင္ပိတ္ေတာ့လည္း ခုံေတြသိမ္း၊ ၾကမ္းတိုက္ စတဲ့သန္႔ရွင္းေရး အလုပ္ၿပီးမွ အိမ္ျပန္ရတယ္။ ဘီယာေသာက္တဲ့ တ႐ုတ္၊ ကုလားေတြရဲ႕ရိသဲ့သဲ့ေျပာသံေတြကို မၾကားခ်င္ ေယာင္ေဆာင္ၿပီး စာခ်ဳပ္ ၃ ႏွစ္ျပည့္ရင္ ျပန္ဖို႔ပဲ ရက္ေတြကို လက္ခ်ိဳးၿပီးေရေနမိတယ္။

တေန႔ေတာ့ ကုလား တေယာက္က ဘီယာခြက္ကုိ လက္နဲ႔တိုက္ခ်ၿပီး စားပြဲလာ သုတ္ဖို႔ ေခၚတယ္။ က်မလည္း အဟုတ္မွတ္ၿပီး စားပြဲသြား သုတ္ေပးတာေပါ့။ က်မ စားပြဲသုတ္ေနတုန္း အဲဒီကုလားက က်မတင္ပါးကို ပုတ္ၿပီး ၿပံဳးစိစိနဲ႔ စားပြဲထိုး ေနတာမၾကည့္ရက္ပါဘူးလို႔ ရိသဲ့သဲ့ ေျပာတာခံရတယ္။ က်မရွက္ လည္းရွက္ ေဒါသလည္းထြက္ၿပီး ဆိုင္ရွင္တ႐ုတ္မကို တိုင္တာေပါ့ တ႐ုတ္မက ေဖာက္သည္ ပ်က္မယ္ စိတ္မဆိုးပါနဲ႔၊ အရက္မူးလို႔ပါ။ ခါတိုင္း ဒီလိုမဟုတ္ပါဘူးလို႔ပဲ ေျပာတယ္။

က်မလည္း ပြဲစားကို တျခားေနရာ ေျပာင္းေပးဖို႔ေျပာေတာ့ တျခားေနရာ ေတြက ဒီထက္ပိုဆိုးတယ္ လခမွန္မွန္ရတာ ကံေကာင္း။ ၃ ႏွစ္ စာခ်ဳပ္ၿပီးေအာင္ သီးခံၿပီးလုပ္ပါလို႔ ေျပာတယ္။ က်မခ်က္ခ်င္းျပန္ဖို႔ စိတ္ကူးလိုက္ေပမယ့္ အေႂကြးေတြနဲ႔ မိသားစုမ်က္ ႏွာေတြကို ျမင္ေယာင္ေတာ့ ႀကိတ္မွိတ္ၿပီး လုပ္ေန ရပါတယ္လို႔ မ်က္ရည္လည္းရြဲနဲ႔ ေျပာပါတယ္။ သူမမ်က္ႏွာမွာ ရွက္စိတ္၊ မခံခ်င္စိတ္၊ ယူႀကံဳးမရစိတ္ ေတြဖံုးကြယ္လို႔မရေပမယ့္ ေဒါသကို မ်ိဳသိပ္ၿပီး ႀကိတ္မွိတ္သီးခံေနရေၾကာင္း ထင္ရွားေနပါတယ္။

မ်က္ႏွာမွာ သနပ္ခါးေရက်ဲေလး လိမ္းထားပါတယ္။ ဆံပင္ရွည္ကို တပါတ္လွ်ိဳထံုးၿပီး ေျခသည္း၊ လက္သည္း သန္႔သန္႔ ရွင္းရွင္းနဲ႔ လံုလံုၿခံဳၿခံဳဝတ္ထားတာေတြ႕ရတယ္။ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးတေယာက္ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ထိမ္းသိမ္းထားတာ ေတြ႕ရတယ္။ တကယ္ေတာ့ သူမဟာ တက္ထရြန္အျဖဴရင္ဖံုး လက္စကေလး နဲ႔ ေက်ာင္းလံုခ်ည္စိမ္းစိမ္းကေလးကို က်စ္က်စ္လစ္လစ္ဝတ္ၿပီး ေက်ာင္းဆြဲျခင္းေလး နဲ႔ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ က်က္သေရရွိလုိက္မလဲ၊ အခုေတာ့......။

တကယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ အတိုးတက္ဆံုးနဲ႔ အခ်မ္းသာဆံုး ႏိုင္ငံအျဖစ္ ထင္ရွားခဲ့ဖူးပါတယ္။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ ေလာက္ကဖြင့္ခဲ့တဲ့ မဂၤလာဒံုေလဆိပ္ဟာ အေရွ႕ေတာင္ အာရွမွွာအေကာင္းဆံုးလို႔ နံမည္ေက်ာ္ခဲ့တယ္။ အေဆာက္ အဦးတခုလံုး ေလေအးစက္ေတြနဲ႔ ပန္းခ်ီဆရာႀကီး ဦးဘၾကည္ရဲ႕ ပန္းခ်ီလက္ရာေတြဟာ အဲဒီေခတ္က ေျပာမဆံုးေအာင္ ဂုဏ္ယူစရာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ငယ္ငယ္တုန္းက ေလေအးစက္ေၾကာင့္ ေအးေနတဲ့ ေလယာဥ္ကြင္း အေဆာက္အဦးႀကီး ထဲကိုဝင္ၿပီး တအံ့တၾသျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တင္မဟုတ္ပါဘူး။ 

အဲဒီတုန္းက ယိုးဒယားဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ကစ္တီကာခၽြန္ ျမန္မာျပည္ကို ခ်စ္ၾကည္ေရးနဲ႔ ေလ့လာေရးလာၿပီး အျပန္မွာ ဘန္ေကာက္ေလဆိပ္ေရာက္ေတာ့ သူ႔လူေတြကို “ျမန္မာျပည္ ကိုမွီဖို႔ ေနာက္ထပ္ႏွစ္ငါးဆယ္ ေလာက္ႀကိဳးစားရမယ္” လုိ႔ ေျပာ ဖူးတယ္။ မေလးရွားႏိုင္ငံရဲ႕ ပထမဆံုးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ တြန္ကူအဗၺဒူ ရာမန္လည္း ျမန္မာျပည္ကို လာၿပီး ေလ့လာခဲ့တယ္။ အျပန္က် ေတာ့ ဖဆပလ တိုက္ခန္း ပံုစံေတြယူၿပီး ေဆာက္တယ္။

၁၉၆၀ ခုႏွစ္ေလာက္တုန္းက ထင္ပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားက မေလးရွားပိုင္ ဆာဘားနဲ႔ ဆာရာဝတ္ကို ဝင္သိမ္းမယ္လုပ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ကမာၻ႕ကုလသမဂၢအတြင္းဝန္ခ်ဳပ္ဦးသန္႔က ဝင္ျဖန္ေျဖေပး လို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရသြားတယ္။ အဲဒီေတာ့ မေလးရွားဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ဦးသန္႔ကို ဂုဏ္ျပဳတဲ့ အေနနဲ႔ ကြာလာလန္ပူက လမ္းမႀကီးတခုကို ဦးသန္႔လမ္းလို႔ နာမည္ေပးခဲ့တယ္။ မေလးေတြကေတာ့ ဂ်လန္း ယူသန္႔လို႔ ေခၚၾကတယ္။ စင္ကာပူမွာလည္း ရန္ကုန္လမ္းမႀကီး ဆိုၿပီး ျမန္မာျပည္ကို ဂုဏ္ျပဳခဲ့ၾကတယ္။ 

၁၉၆၀ ခုႏွစ္ပါတ္ဝန္းက်င္မွာျမန္မာႏိုင္ငံကဟန္သာ ေအးႏိုင္လြန္တို႔၊ BPIက ေဆးတို႔၊ ၾကယ္ဆင္ဖဲထီးတို႔၊ ဗႏၶဳလ ေစာင္တို႔၊ “တိုက္” ဆပ္ျပာမႈန္႕တို႔၊ ေပၚဆန္းေမႊးဆန္တို႔ဟာအေရွ႕ ေတာင္အာရွတဝိုက္မွာ နာမည္အႀကီးဆံုးျဖစ္ခဲ့တယ္္။ ပညာေရးကို ၾကည့္ဦးမလား၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ နာမည္အႀကီးဆံုးဟာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ပဲ၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ကို ဝင္ခြင့္ရဖို႔က မလြယ္ဘူး။ ပီနန္အစိုးရ ဝန္ႀကီးတဦးျဖစ္တဲ့ ဒါတြတ္ေဒါက္တာ တိန္းဟုတ္နန္းက “ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေခတ္က ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ေဆးေက်ာင္းဟာ အဆင္အတန္းျမင့္လြန္းလို႔ ဝင္ခြင့္မရခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အိႏၵိယကိုသြားၿပီး ေဆးေက်ာင္းတက္ခဲ့ရတယ္။” လို႔ ေျပာဖူးတယ္။

အဂၤလန္ႏိုင္ငံ ေအာက္စဖို႕တကၠသိုလ္က အဂၤလိပ္စာဌာန ပါေမာကၡဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံသား (THIRTY BURMESE TALES) ကိုေရးခဲ့တဲ့ ေဒါက္တာထင္ေအာင္ပါဆိုရင္ ယခုေခတ္ လူငယ္ေတြက ယံုတမ္းစကားလို႔မ်ား ထင္ၾကေလမလား။

အဲဒီလို အဖက္ဖက္က ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ၿပီး အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံေတြထက္ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ အေရွ႕ေရာက္ေနရာက အခုဆိုရင္ တန္းတူမဟုတ္ရံုမက အဲဒီ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ေနာက္မွာ ႏွစ္ ေပါင္း ၅၀ ေလာက္ေခတ္ ေနာက္က်ေနတာေတြ႕ရေတာ့ ရင္မနင့္ဘဲေနမလား။ အရင္က တ႐ုတ္၊ ေလာ နဲ႔ သီဟုိ ႏိုင္ငံေတြကိုႏွစ္စဥ္ ဆန္လွဴခဲ့တဲ့ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အခုဆိုရင္ကမာၻ႕အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံ စာရင္းဝင္တဲ့......

ဟိုတုန္းက ေရႊထီးေဆာင္းခဲ့တာကို ျပန္ၿပီးစၿမံဳ႕ျပန္ေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ လက္ရွိအေျခအေန ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာတႏုိင္ငံလံုးက တိုင္းရင္းသားအားလံုး လက္တြဲညီညီနဲ႔ ႀကိဳးစားမယ္ဆိုရင္ အရင္တုန္းကလိုပဲ ေရႊထီးျပန္ေဆာင္းႏိုင္ တယ္ဆိုတာ ေျပာခ်င္တာပါ။ အားငယ္စိတ္ေတြ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ က်တဲ့ စိတ္ေတြ၊ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူးဆိုတဲ့ အႏုတ္လကၡဏာ အေတြး အေခၚေတြကို ေဖ်ာက္ပစ္ရမယ္။

“ႀကိဳးစားရင္ ဘုရားျဖစ္တယ္” ဆိုတဲ့ ဇြဲသတိၱေမြးရမယ္။ အခ်ိန္ မၿဖဳန္းၾကပါနဲ႔ “အခ်ိန္နဲ႔ ဒီေရသည္ လူကိုမေစာင့္”၊ တခ်ိဳ႕လူငယ္ေတြ ရည္ရြယ္ခ်က္ေပ်ာက္ၿပီး ေဘာလံုးပြဲေလာင္း၊ အရက္ေသာက္၊ ဖဲ႐ိုက္၊ မူးယစ္ေဆးဝါးသံုး နဲ႔ ဘဝပ်က္ေနတာ ျမင္ေတြ႕ရတယ္။ တိုင္းျပည္အတြက္ေရာ၊ မိသားစု အတြက္ေရာ မ်က္ႏွာပ်က္စရာ အရွက္ရစရာ မျဖစ္ေအာင္ ဒီေန႔ကစၿပီး ရည္ရြယ္ခ်က္ မပ်က္ေအာင္ ျပဳျပင္ဘို႔ လိုပါတယ္။ အခ်ိန္မေႏွာင္းေသးပါဘူး...။

ဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံနဲ႔ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အေၾကာင္းကို ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္၊ တကယ္ေတာ့ ဆင္းရဲတဲ့ ႏိုင္ငံနဲ႔ ခ်မ္းသာတဲ့ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ကြာျခားျခင္းဟာတိုင္းျပည္အသက္နဲ႔ မဆိုင္ပါဘူး။ အီဂ်စ္နဲ႔ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံေတြဟာ တိုင္းျပည္သက္ ၂၀၀၀ ေက်ာ္ေနေပမယ့္ အခုထိ ဆင္းရဲေနတုန္းပဲ။ ကေနဒါ၊ ၾသစေတး လ်နဲ႔ နယူးဇီလံ ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ တိုင္းျပည္ သက္ ၁၅၀ေလာက္ သာရွိေသးေပမယ့္ တိုးတက္ၿပီး ခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံေတြျဖစ္ေန တာေတြ႕ရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေျမေပၚေျမေအာက္ သယံဇာတမရွိ တာနဲ႔လည္း မဆိုင္ပါဘူး။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကိုၾကည့္ ၈၀% ဟာ ေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴလို႔မရတဲ့ ေျမေတြျဖစ္ေနေပ မယ့္ ကမာၻ႕ဒုတိယ အခ်မ္းသာဆံုး ႏိုင္ငံျဖစ္ေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ တတိုင္းျပည္လံုးဟာ ေရေပၚစက္႐ံုႀကီး နဲ႔တူေနတယ္။ တျခားႏိုင္ငံေတြက ကုန္ၾကမ္းေတြကိုတင္တယ္။ ကုန္ေခ်ာျဖစ္ေအာင္ ထုတ္တယ္ ၿပီးေတာ့ တကမာၻလံုးကို ေရာင္းတယ္။

ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံကို ၾကည့္ဦးမလား သူ႕ႏိုင္ငံမွာ ကိုကိုး မစိုက္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကမာၻ႕အေကာင္းဆံုး ေခ်ာကလက္ ထြက္တယ္။ တိုင္းျပည္က ေသးေသးေလး၊ ေအးၿပီး ႏွင္းေတာင္ ေတြပဲရွိတယ္။ တႏွစ္မွာ ၄ လပဲ စိုက္ပ်ိဳးရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကမာၻ႕အေကာင္းဆံုး ႏို႕ထြက္ပစၥည္းေတြ ထုတ္ႏိုင္တယ္။ ကမာၻ႕ အေကာင္းဆံုးနာရီနဲ႔ လံုျခံဳမႈအရွိဆံုး ဘဏ္ေတြရွိတယ္။ ေနာက္တခ်က္က ဆင္းရဲတဲ့ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက စီမံခန္႔ခြဲတဲ့ လူေတြဟာ ဉာဏ္ရည္ ဉာဏ္ေသြး ပညာေရးမွာ ဘာမွ မကြာပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ အသားအေရာင္၊ ဘာသာေရးဟာလည္း အေရးမႀကီးပါဘူး။

ဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံက လူေတြဟာ သူတို႔တိုင္းျပည္ မွာ လုပ္စရာမရွိ ျဖစ္ေနၾကေပမယ့္ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံကုိ အလုပ္လာလုပ္ရင္ အလြန္အလုပ္ ႀကိဳးစားတဲ့ အလုပ္သမားေကာင္းေတြ ျဖစ္ေနတာေတြ႔ရတယ္။ ဥပမာ-ျမန္မာႏိုင္ငံက တခ်ိဳ႕လူငယ္ေတြ အလုပ္မရွိ လက္ေၾကာမတင္းပဲ လၻက္ရည္ဆိုင္ထိုင္ အခ်ိန္ျဖဳန္း ေနၾကေပမယ့္ မေလးရွားမွာ အလုပ္လာလုပ္ေတာ့ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ အလြန္အလုပ္လုပ္တဲ့ အေၾကာင္း နာမည္ႀကီး တယ္ေလ။

အဲဒီေတာ့ဘာကြာလဲ၊ လူေတြရဲ႕ အက်င့္ (ATTITUDE) ကြာတယ္။ အဲဒီအက်င့္ဆိုတာ ပညာ အရည္အခ်င္း၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ပါတ္ဝန္းက်င္စ႐ိုက္က သားစဥ္ေျမးဆက္ ပံုေဖၚေပးလိုက္တာပါပဲ။ ခ်မ္းသာၿပီး တိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံကလူေတြရဲ႕ အမူအက်င့္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို ေလ့လာဆန္းစစ္ ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ လူအမ်ားစုဟာ ေအာက္ပါအေျခခံ သေဘာတရားေတြကို လိုက္နာက်င့္သံုး ၾကတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

၁။ ကိုယ္က်င့္တရားနဲ႔ အက်င့္စာရိတၱကို ထိန္းသိမ္းၾကတယ္။

လူဆိုး၊ သူခိုးေတြမ်ားေနရင္ အဲဒီတိုင္းျပည္ ဘယ္တိုး တက္မလဲ။

၂။ ႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္တယ္။

လူလိမ္၊ လူေကာက္ေတြမ်ားရင္ အဲဒီတိုင္းျပည္မွာ ဘယ္သူမွ လာၿပီး စီးပြားေရးလုပ္မွာ မဟုတ္ဘူး။

၃။ တာဝန္သိၾကတယ္။

လမ္းေပၚမွာ အမႈိက္က်ေနရင္ ေကာက္ပစ္တယ္။ အမိႈက္ကို အမိႈက္ပံုးထဲပစ္တယ္။ တေယာက္ေယာက္က လမ္းေပၚကို အမိႈက္ပစ္မိရင္ ျမင္တဲ့သူက မပစ္နဲ႔လို႔ေျပာတယ္။ ဘတ္စ္ကားစီးရင္ ရထားေပၚတက္ရင္ တိုးေခြ႕မတက္ဘူး။ တန္းစီတယ္။ အရင္ေရာက္တဲ့ လူကိုဦးစားေပးတယ္။ အသက္ႀကီးတဲ့ လူ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္၊ မသန္မစြမ္း လူေတြကို ဦးစားေပးတယ္။

၄။ ဥပေဒနဲ႔ စည္းကမ္းကို ႐ိုေသေလးစားၿပီး လိုက္ နာက်င့္သံုးတယ္။

ခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ကားေတြမ်ားေပမယ့္ ယာဥ္ တိုက္မႈသိပ္မရွိဘူး။ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူတာတို႔ ကိုယ္နဲ႔ရင္းႏွီး ခင္မင္တဲ့ သူကို ဦးစားေပးတာတို႔ လူခင္ရင္မူျပင္ၿပီး လူမုန္းရင ္မူသံုးတာတို႔ မရွိ သေလာက္ပါပဲ။

၅။ ျပည္သူအခ်င္းခ်င္းရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ကို ေလးစားၾကတယ္။

အခ်ိန္မေတာ္ ဆူတာတို႔ အိပ္ခ်ိန္မွာ အသံခ်ဲ႕စက္ဖြင့္ တာတို႔ လမ္းပိတ္ၿပီး မ႑ာပ္ေဆာက္တာတုိ႔ သူမ်ားအေႏွာင့္ အယွက္ျဖစ္မွာကို ေရွာင္ၾကတယ္။

၆။ မိမိအလုပ္ကို ဂုဏ္ယူတယ္။ တန္ဘိုးထားတယ္။

အိမ္ေဖၚလုပ္တဲ့ လူကလည္း က်မအလုပ္က အိမ္ေဖၚပါလို႔ ဂုဏ္ယူစြာနဲ႔ ေျပာၾကတယ္။ တခါက မဂၤလာေဆာင္ တခုမွာ ဆရာဝန္ရယ္၊ ေရွ႕ေနရယ္၊ ဘဏ္အရာရွိရယ္ ေက်ာင္းဆရာရယ္၊ အိမ္ေဖၚအမ်ိဳးသမီးႀကီးရယ္ ထမင္းတဝို္င္းတည္း ထိုင္ စားေနတာေတြ႕ရတယ္။ ဘယ္သူမွ အထင္ေသးတဲ့ အၾကည့္နဲ႔ မၾကည့္တဲ့အျပင္ အဲဒီအမ်ိဳးသမီးရဲ႕ ပုဂံထဲဟင္းေတြ ထည့္ေပးၾက၊ ရီစရာေတြေျပာၾကနဲ႔ ခင္ဗ်ားလို အိမ္ေဖၚမရွိရင္ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတာ့ ဒုကၡပဲဆိုၿပီး တန္ဘိုးထားေျပာတာ ၾကားဖူးတယ္။ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံ ေတြမွာလို အိမ္ေဖာ္နဲ႔ ထမင္းတဝိုင္းတည္း မစားခ်င္ဘူးဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္မ်ိဳးမရွိၾကဘူး။

၇။ ေငြေၾကး စုေဆာင္းတယ္။ ျပန္လည္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ ႏွံတယ္။

ဆိုလိုတာက ကိုယ္နဲ႔ တန္ရာပဲ ဝတ္ၾကတယ္။ စား ၾကတယ္။ သံုးၾကတယ္။ အပိုမသံုးဘူး။ တတ္ႏိုင္သမွ် စုၾက တယ္။ စုလို႕ရတဲ့ေငြကို ေငြစုလက္မွတ္တို႔ ရွယ္ယာတို႔ ဝယ္ၿပီး အတိုးရေအာင္လုပ္တယ္။ ေစ်းဝယ္ရင္ေတာင္ ေစ်းခ်တဲ့အခါမွ ဝယ္တယ္။ အက်ိဳးမရွိရင္ ေငြမျဖဳန္းၾကဘူး။

၈။ အၿမဲတမ္း ကုန္ထုတ္စြမ္းအားတိုးတက္ဖို႔ စိတ္ရိွၾကတယ္။

ဥပမာ ႏြားတေကာင္ရွိတဲ့ လူက ႏြား ၁၀ ေကာင္ျဖစ္ ေအာင္၊ ၁၀ ေကာင္ရွိတဲ့လူက အေကာင္ ၁၀၀ ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ ဆိုတာ အၿမဲေတြးေတာ ႀကံဆေနတယ္။ ျဖစ္ေအာင္လည္း ႀကိဳးစားၾကတယ္။ တခါက အုဌ္စက္သူေဌး သားအဖဟာ မနက္ ၇ နာရီဆိုရင္ အလုပ္စလုပ္ေနၿပီး အလုပ္ သမားေတြက ၈ နာရီမွ စလုပ္တယ္။ အလုပ္သိမ္းတဲ့ ညေန ၅ နာရီမွာ အလုပ္သမားေတြက မလုပ္ေတာ့ေပမယ့္ သားအဖ ၂ ေယာက္က ၆ နာရီထိ ဆက္လုပ္တယ္။ ကိုယ္တိုင္အုဌ္႐ိုက္ အုဌ္သယ္လုပ္တယ္။ အလုပ္သမား တေယာက္ဟာ တေန႔ကို အုဌ္ဘယ္ႏွစ္ခ်ပ္ကို ႐ိုက္ႏို္င္တယ္။ အုဌ္ဘယ္ႏွစ္ခ်ပ္ သယ္ႏိုင္ တယ္ဆိုတာသိေနေတာ့ သူတို႔ကို ဘယ္လိမ္လို႔ ရပါ့မလဲ၊ သား ကိုအေသးစိတ္ သင္ေပးေနတယ္။ အပင္ပန္းခံႀကိဳးစားတယ္။ ေဟာ အခုဆိုရင္ အုဌ္စက္ ၂ စက္ျဖစ္သြားၿပီ။

၉။ ေနာက္ဆံုးတခ်က္ကေတာ့ အခ်ိန္မွန္တာပဲ။

ခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံက လူေတြဟာ အခ်ိန္ကို တန္ဖိုး ထားတယ္။ အခ်ိန္ရဲ႕ တန္ဖုိုးကိုနားလည္တယ္။ သူတို႔ႏိုင္ငံေတြမွာ အခ်ိန္မမွန္တဲ့လူ အလုပ္မရပါဘူး။ အလုပ္မေျပာနဲ႔ ရည္းစားနဲ႔ ခ်ိန္းထားလို႔ အခ်ိန္ေနာက္က်ေနရင္ေတာင္ ျပႆနာတက္ေသး တယ္ မဟုတ္လား။

ဆင္းရဲၿပီး မတိုးတက္တဲ့ႏိုင္ငံက လူအမ်ားစုဟာ အထက္ပါအခ်က္ ၉ ခ်က္ကို မလိုက္နာၾကပါဘူး။ အေခ်ာင္ခိုခ်င္တဲ့ စိတ္၊ လြယ္လြယ္နဲ႔ ေငြရခ်င္တဲ့ စိတ္၊ ဘုရားမ,ပါ၊ ဘိုးဘိုးႀကီး မ,ပါ၊ နတ္မ်ိဳးစံု မ,ပါ ဆိုၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကို အားမကိုး မႀကိဳးစားပဲ ကံကိုပဲ ပံုခ်တတ္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ေတြ ရွိၾကတယ္။ သူမ်ားေတြ ခ်မ္းသာတိုးတက္ေအာင္လုပ္ႏိုင္ရင္ ငါလည္း သူတို႔လို ခ်မ္းသာ တိုးတက္ေအာင္လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္မ်ိဳး ရွိေအာင္ အတုယူၾကဖို႔ လိုတယ္။ ဘယ္အရာမဆို လြယ္လြယ္နဲ႔ေတာ့မရပါဘူး။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံဟာ သဘာဝ သယံဇာတေတြရွိ တယ္။ ေျမလည္း ထိုက္သင့္သေလာက္ က်ယ္တယ္။ ရာသီဥ တုလည္း မွ်တတယ္။ ေရေျမေတာေတာင္လည္း မွ်တတယ္။ လူဦးေရလည္း အခ်ိဳးက်တယ္။ ကုန္းေရာ၊ ေရေရာ ဆက္သြယ္ ေရးေကာင္းတယ္။ ေျမၾသဇာလည္းေကာင္းတယ္။ ဆန္စပါး ထြက္ကုန္သီးႏွံလည္းရွိတယ္။ ဥာဏ္ရည္လည္း ထက္တယ္။

ဒီေလာက္အဖက္ဖက္က ျပည့္စံုရဲ႕သားနဲ႔ ဆင္းရဲတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္ေနရသလဲဆိုရင္ အက်င့္ (ATTITUDE) မေကာင္းလို႔ ပဲ ေျပာစရာရွိတယ္။ 

နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ မိန္းခြန္းထဲက စကားေလးနဲ႔ အဆံုးသတ္ပါရေစ။

“ခင္ဗ်ားတို႔ ေစာက္က်င့္ေတြကို ျပင္ဖို႔အခ်ိန္တန္ၿပီ” လို႔..... 

ဝင္းေမာင္