အရိုးပြျခင္းကို ျဖစ္ေစေသာ အေၾကာင္းရင္းမ်ား

ေအာက္ပါ အခ်က္ေတြဟာ အရိုးပြေရာဂါကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြ ရွိေနတဲ့ သူေတြဟာ အထက္ပါ စစ္ေဆးမွဳကို လုပ္သင့္ျပီး အရိုးအားျဖည့္ ကယ္လစီယမ္နဲ႔ ဗိုက္တာမင္ D အားေဆးေတြကို ဆရာ၀န္ ညႊန္ၾကားခ်က္ ပမာဏ အတိုင္း မီွ၀ဲသင့္ပါတယ္။

(၁) မ်ိဳးရိုး ရွိျခင္း
ပထမအဆင့္ ေဆြမ်ိဳး (1st degree relative) လို႔ေခၚတဲ့ မိသားစု၀င္ေတြထဲမွာ တစ္ေယာက္ေယာက္ အရိုးပြေရာဂါျဖစ္ဖူးရင္ သင္လဲ ျဖစ္ဖို႔ ေတာ္ေတာ္ နီးစပ္ပါတယ္။

(၂) အမ်ိဳးသမီး ျဖစ္ျခင္း
အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ အမ်ိဳးသားေတြထက္ အရိုးပြေရာဂါျဖစ္ဖို႔ ပိုနီးစပ္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေသြးဆံုးျပီး အမ်ိဳးသမီးတိုင္းဟာ အရိုးပြေရာဂါ ရွိေနတာ ေသခ်ာသေလာက္ပါပဲ။

(၃) လူျဖဴ (သို႔) အာရွသား ျဖစ္ျခင္း
လူျဖဴ (သို႔) အာရွသား ေတြဟာ လူမည္းေတြနဲ႔ အေမရိကသားေတြထက္ အရိုးပြေရာဂါ ပိုျဖစ္ေလ့ ရွိပါတယ္။

အထက္ပါ အခ်က္ (၃) ခ်က္ဟာ သင္ဘယ္လိုမွ ေျပာင္းလဲ၍ မရေသာ အခ်က္မ်ား (Non-modifiable Factors) ေတြ ျဖစ္လို႔ ဒါေတြအတြက္ေတာ့ သင္ေရွာင္ၾကဥ္ဆင္ျခင္လို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အခု ဆက္လက္ေဖာ္ျပမယ့္ အခ်က္ေတြကေတာ့ ေျပာင္းလဲ၍ ရေသာ အခ်က္မ်ား (Modifiable Factors) ေတြ ျဖစ္တာမို႔ သင္သာဆင္ျခင္မယ္ဆိုရင္ အရိုးပြေရာဂါကို ရာသက္ပန္ ကာကြယ္တားဆီးရာ ေရာက္ပါတယ္။ (ဒါေပမဲ့ အရမ္းေတာ့လည္း မလြယ္ပါဘူး) ေအာက္က အခ်က္ေတြက အေပၚက အခ်က္ သံုးခ်က္ထက္ ပိုလည္း အေရးပါပါတယ္။

(၄) မ ေဟာ္မုန္း အီစထရိုဂ်င္ ေလ်ာ့နည္းသြားျခင္း
အီစထရိုဂ်င္ဟာ အရိုးပြျခင္းကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ေသြးဆံုးသြားတာနဲ႔ အီစထရိုဂ်င္ပမာဏ လံုး၀ က်ဆင္း ေလ်ာ့နည္းသြားတာမို႔ အရိုးပြတဲ့ အေျခအေနကို ေသြးဆံုးျပီး လပိုင္း အတြင္း ေရာက္သြားႏိုင္ပါတယ္။

အီစထရိုဂ်င္ကို သားဥအိမ္ (Ovary) ႏွစ္ခုကေန ထုတ္ေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးဆံုးတဲ့ အရြယ္မေရာက္ေသး ေပမယ့္ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ (ဥပမာ သားဥအိမ္ကင္ဆာ) သားဥအိမ္ ထုတ္လိုက္ရရင္ အီစထရိုဂ်င္ ထုတ္လုပ္မွဳ ေလ်ာ့နည္းသြားေစျပီး အရိုးပြႏိုင္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ (အမ်ိဳးသမီး က်န္းမာေရးေဆာင္းပါး ေရးေပးပါလို႔ ေတာင္းဆိုတဲ့ သူေတြကို) ေျပာလိုတာက အရြယ္ေရာက္ျပီး ေသြးဆံုးဖို႔ ေ၀းေသးတဲ့ အရြယ္ေတြမွာလည္း ဓမၼတာ ကာလမမွန္ျခင္း (ေပၚလိုက္ ေပ်ာက္လိုက္၊ တိုလိုက္ ရွည္လိုက္ ျဖစ္ျခင္း) ေတြဟာ အီစထရိုဂ်င္ ပမာဏ နည္းတာကို ျပတာမို႔ ဒီလို အမ်ိဳးသမီးေတြဟာလည္း အရိုးပြလာႏိုင္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသားမ်ား အတြက္ကေတာ့ အရိုးေတြကို မပြေအာင္ ဖိုေဟာ္မုန္း တက္စတိုစတီရုန္းက ကာကြယ္ ေပးတာမို႔ တက္စတိုစတီရုန္း ပမာဏေလ်ာ့နည္းတဲ့ အမ်ိဳးသားေတြလည္း အရိုးပြႏိုင္ပါတယ္။

(၅) ကိုယ္လက္လွဳပ္ရွားမွဳ ေလ့က်င့္ခန္း လံုး၀ မလုပ္ျခင္း
ေလ့က်င့္ခန္းမွန္မွန္ စနစ္တက် လုပ္သူေတြဟာ အရိုးေတြ သန္မာေစတဲ့ အက်ိဳး ရရွိပါတယ္။ မလုပ္ရင္ အရိုးေတြ ၾကံ့ခိုင္မွဳ နည္းကာ အရြယ္မတိုင္ခင္ အရိုးပြေရာဂါ ရေစႏိုင္ပါတယ္။

(၆) ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း
ေဆးလိပ္ထဲမွာ ပါတဲ့ ဓာတုျဒပ္ေပါင္းေတြဟာ သင့္ခႏၶာကိုယ္က ကယ္လစီယမ္ေခၚ ထံုးဓာတ္ကို မသံုးစြဲႏိုင္ေအာင္ ေႏွာင့္ယွက္ျပီး အီစထရိုဂ်င္က အရိုးေတြကို ကာကြယ္တဲ့ စြမ္းရည္ကိုပါ က်ဆင္းေစတာ အခိုင္အမာ ေတြ႔ရွိထားရပါတယ္။

(၇) အရက္ အလြန္အကြ်ံ ေသာက္ျခင္း
အရက္ အလြန္အကြ်ံ ေသာက္ရင္ ကယ္လစီယမ္ ပမာဏ ေလ်ာ့နည္းက်ဆင္းေစျပီး အရိုးေတြက ကယ္လစီယမ္ကို သံုးစြဲျပီး တည္ေဆာက္မွဳကိုပါ ေလွ်ာ့ခ်ပစ္ပါတယ္။

(၈) အစာအိမ္ အူလမ္းေၾကာင္း ေရာဂါမ်ား ရွိျခင္း
ဒီေရာဂါမ်ိဳး ေတြထဲက တစ္ခုခုရွိရင္ ကယ္လစီယမ္နဲ႔ ဗိုက္တာမင္ D စုပ္ယူမွဳကို ေလ်ာ့နည္းေစပါတယ္။

(၉) ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ရွိျခင္း
ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ရွိသူရဲ့ ေက်ာက္ကပ္ဟာ ကယ္လစီယမ္ေတြ ဆီးျဖစ္ေအာင္ စုစည္းမွဳကေန ျပန္လည္စုပ္ယူႏိုင္စြမ္း က်ဆင္းလာတာမို႔ ကယ္လစီယမ္ ဆံုးရွဳံးမွဳ မ်ားလာက အရိုးပြလာ ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ငယ္စဥ္ကတည္းက ရွိတဲ့ ကေလးေတြဟာ အရပ္ရွည္ခဲတာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၁၀) ပါရာသိုင္းရြိဳက္ႏွင့္ သိုင္းရြိဳက္ေရာဂါ ရွိျခင္း

ပါရာသိုင္းရြိဳက္ ေဟာ္မုန္း လြန္ကဲျခင္းဟာ အရိုးထဲက ကယ္လစီယမ္ေတြကို အျပင္ကို ထြက္ေစျပီး အရိုးပြေစပါတယ္။ သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္းလြန္ကဲသူေတြ (လည္ပင္းအက်ိတ္ၾကီးေရာဂါ ရွိသူေတြ) ဟာ အရိုးေတြ အားနည္းပြေယာင္းလာျခင္းကို ေရရွည္မွာ ခံစားလာရပါတယ္။

(၁၁) အစာစုပ္ယူမွဳ ျပႆနာရွိေသာ ေရာဂါ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳး ရွိျခင္း
ဥပမာ ဂ်ံဳစားရင္ ၀မ္းေလွ်ာတဲ့ မ်ိဳးရိုးလိုက္ေရာဂါ (Celiac Disease) ရွိရင္ ကယ္လစီယမ္နဲ႔ ဗိုက္တာမင္ D စုပ္ယူမွဳ အားမေကာင္းတဲ့အတြက္ အရိုးပြေရာဂါ ေနာက္ဆက္တြဲ ရႏိုင္ပါတယ္။

(၁၂) အခ်ိဳ႕ေဆးမ်ားကို စြဲေသာက္ေနရျခင္း
ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ ပန္းနာရင္ၾကပ္၊ ေလးဘက္နာ အမ်ိဳးမ်ိဳး စတဲ့ Prednisone ပရက္ဒီဆိုလံုး (အရပ္အေခၚ ပက္နက္စလံုး) စြဲေသာက္ေနရတဲ့ သူေတြ၊ သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္း အထြက္နည္းလို႔ ျဖည့္စြက္ သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္း ေဆးေတြ ၾကာရွည္ မွီ၀ဲေနရသူေတြ၊ ၀က္ရူးျပန္ေရာဂါရွိလို႔ အတက္က်ေဆးေတြ စြဲေသာက္ေနရသူေတြ၊ အလ်ဴမီနီယမ္ ပါ၀င္တဲ့ ၀ါးစားလို႔ရတဲ့ အစာအိမ္ေလနာေပ်ာက္ေဆးေတြ မၾကာခဏ ေသာက္ေနရ သူေတြဟာျဖင့္ အရိုးပြေရာဂါ ျဖစ္ဖို႔ အလြန္နီးစပ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အရိုးပြေရာဂါကို ကာကြယ္တဲ့ အေနနဲ႔ ႏို႔နဲ႔ ႏို႔ထြက္ အစားအစာမ်ားကို မွန္မွန္စားသံုးေပးျခင္း၊ မနက္ခင္းေနပူစာ လွဳံေပးျခင္း၊ ဗိုက္တာမင္ D နဲ႔ ကယ္လစီယမ္ ပါ၀င္တဲ႔ အရိုးအားျဖည့္ေဆးေတြ ေသာက္ေပးျခင္း စတာေတြနဲ႔ ကာကြယ္ႏိုင္ျပီး သံသယရွိတယ္ ဆိုရင္ျဖင့္ ဆရာ၀န္ႏွင့္ သြားေရာက္ျပသ၍ စစ္ေဆးမွဳ ခံယူသင့္ပါေၾကာင္း တင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။