အခ်စ္ဆိုတာ ေပးဆပ္ျခင္းလား ရယူျခင္းလား

----------------------------------------
ကမ႓ာေပၚမွာ လူတိုင္းေျပာဖူးတဲ့ စကားတခြန္းရွိပါတယ္ခ်စ္တယ္ တဲ့မိတ္ေဆြတို႔ အခ်စ္အေၾကာင္းဖတ္ဖူးၾကမွာပါအခ်စ္အေၾကာင္းကို ေရးသားဖြဲ႔ႏြဲ႔သူအေတာ္မ်ားပါတယ္ကြ်န္ေတာ္ေတာင္ အခ်စ္အမ်ိဳးအစားမ်ား ဆိုၿပီး ေရးဖူးပါေသးတယ္တခ်ိဳ႕ေတြက အခ်စ္ဆိုတာ ေပးဆပ္ျခင္းတဲ့တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ အခ်စ္ဆိုတာ ရယူပိုင္ဆိုင္ျခင္းတဲ့

ကြ်န္ေတာ္တို႔လဲ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္

အခ်စ္ (Love) ဆိုတဲ့ စကားကေရွး Sanskrit ဘာသာစကား ျဖစ္တဲ့Lubhyati က ဆင္းသက္လာတာပါ
အဓိပၸါယ္က (Desire) ရမၼက္ ေပါ့ဟုတ္တယ္ေလ ၁၅၀၀ အခ်စ္ဆိုတာsex desire ပါကိုပါပါတယ္
ဘယ္ေလာက္ပဲ ေကြ႕ပတ္ေလွ်ာက္ေလွ်ာက္ေနာက္ဆံုး ဒီဘူတာပဲ ေရာက္မွာပါပဲ

ေယာက်္ား မိန္းမ မွန္သမွ်ဟာ ခ်စ္တဲ့စိတ္ ရွိရပါတယ္ ခ်စ္တတ္ရပါမယ္ ဒါက ဓမၼတာကိုးအကယ္လို႔ တစ္စံုတစ္ေယာက္ဟာမခ်စ္တတ္ဘူး မခ်စ္ဘူး အခ်စ္ကို မခံစားဖူးဘူးဆိုရင္သူဟာ normal person မဟုတ္ပါဘူးHypopituitarism ေရာဂါရွိသူပါတဲ့အခ်စ္ေဟာ္မုန္း နည္းတဲ့ေရာဂါေပါ့

အခ်စ္ေဟာ္မုန္း ဆိုတာ ဘာလဲ

အခ်စ္ေဟာ္မုန္းဆိုတာ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ ventral tegmental area VTA ကထုတ္ေပးတဲ့Dopamine (ဒိုပါမင္း) ပါတဲ့
ကြ်န္ေတာ္တို႔ လူသားေတြ ခ်စ္ႀကိဳက္ ရင္ခုန္ ေပ်ာ္ရႊင္ ေပါင္းဖက္တာေတြဟာ အဲ့သည့္ေဟာ္မုန္းေၾကာင့္ပါ
သူက ခႏၶာကိုယ္အတြက္မရွိမျဖစ္ ေဟာ္မုန္းျဖစ္ၿပီး ဦးေႏွာက္ရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြမွာသာမကေသြးေၾကာေတြ
ဆီးလမ္းေၾကာင္းေတြအစာအိမ္ အူလမ္းေၾကာင္းေတြမွာ အေရးပါသူပါ

စိတ္ေထာင္းကိုယ္ေၾက ဆိုတာ ၾကားဖူးတယ္ဟုတ္သူက အကုန္လံုးနဲ႔ ဆိုင္မွေတာ့ သူအဆင္မေျပရင္ တျခားအဂါၤေတြလဲ ျပႆနာတက္တာေပါ့

ကဲ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အခ်စ္ကို စသိခ်ိန္ ဆိုပါေတာ့သေဘာက်သူကို ေတြ႔ရင္ ရင္ခုန္တယ္ခိုးၾကည့္တယ္ မိန္းခေလးေတြဆို ရွက္သလိုလိုျဖစ္လာတယ္ဘာ့ေၾကာင့္လဲဒိုပါမင္း ေၾကာင့္ပါပဲသူ႔ကို ျမင္တဲ့ မ်က္လံုးသူ႔အသံၾကားတဲ့ နား စတာေတြကေစာေစာက VTA ကို ခ်က္ခ်င္း သတင္းပို႔ပါတယ္VTA ကလည္း ဒိုပါမင္းကို ခ်က္ခ်င္းထုတ္ပါတယ္ထြက္လာတဲ့ ဒိုပါမင္းက ႏွလံုးကိုသြားၿပီး ႏွလံုးခုန္တာျမန္ေစပါတယ္
ေသြးေၾကာေတြက်ယ္လာေစတယ္ဦးေႏွာက္က caudate nucleus ကိုထိၿပီးကေယာက္ကယက္ ျဖစ္ေစပါတယ္
ေပ်ာ္ရႊင္လာေစပါတယ္

ဒါေၾကာင့္ လူေတြကမင္းကိုေတြ႔ မင္းအသံေလးၾကားတာနဲ႔ရင္ခုန္လြန္းလို႔ ဘာလုပ္ရမွန္းေတာင္ မသိဘူးလို႔
မင္းကိုေတြ႔ေန ၾကည့္ေနရရင္ေက်နပ္ေနတယ္ လို႔ေျပာၾကပါတယ္ပ်က္ရယ္မျပဳနဲ႔ေနာ္ သူတကယ္ခံစားရလို႔ ေျပာတာပါ

မိတ္ေဆြတို႔ ဘိန္းတို႔ ကိုကင္းတို႔ သံုးဖူးပါသလားဘာလို႔ျဖတ္မရေအာင္ စြဲလဲဆိုတာေကာ သိပါသလား
ေျပာျပပါ့မယ္မူးယစ္ေဆးဝါးဟာ ခႏၶာကိုယ္ထဲေရာက္လာတာနဲ႔ ေစာေစာက VTA ကိုသြားၿပီး
ဒိုပါမင္းေတြ မတရား ထြက္ေစပါတယ္ဒါ့ေၾကာင့္ ေဆးစြဲတဲ့သူေတြဟာ ေပ်ာ္ရႊင္တဲ့ feeling ခံစားလာရၿပီး
အဲ့သည့္ feeling ကို ျပန္လဲမေျပာတတ္ပါဘူးေက်နပ္ေနတာပဲ သိပါေတာ့တယ္
ဒါေပမယ့္သူ႔ဟာက လုပ္ယူထားတဲ့ feeling ဆိုေတာ့ေဆးပ်ယ္သြားတာနဲ႔ feeling လဲ ၾကက္ေပ်ာက္ငွက္ေပ်ာက္ ျဖစ္သြားရပါတယ္ဒါ့ေၾကာင့္ ျပန္သံုးခ်င္လာတာေပါ့

အသည္းကြဲရင္ေရာ ဘာလို႔နာက်င္သလဲအသည္းကြဲခံစားရရင္ ဒိုပါမင္း အနည္းအက်ဥ္းေတာ့ ထြက္ပါတယ္
ဒါေပမယ့္ ဦးေႏွာက္ရဲ႔ Insular Cortex ဆိုတဲ့အပိုင္းက ပိုလွဳပ္ရွားပါတယ္သူ႔က ႏွလံုးၾကြက္သားေတြ လွဳပ္ရွားမွဳကို ထိန္းခ်ဳပ္လိုက္ပါတယ္ဒိုပါမင္းရဲ႕ အလုပ္ေတြကို လိုက္ဖ်က္ပါတယ္

ဒါ့ေၾကာင့္ ရင္နာရတယ္ ရင္ဘတ္ေအာင့္တယ္ငိုခ်င္တယ္ ဆိုတာေတြျဖစ္လာရေတာ့တာေပါ့

ခ်စ္တယ္ဆိုတာ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ ဆက္လက္တည္ျမဲဖို႔ သဘာဝတရားႀကီးက ဖန္တီးေပးထားတာပါ
အခ်စ္မရွိရွိေအာင္ကို လုပ္ထားတာပါဆက္ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္

ေယာက်္ားတစ္ေယာက္ နဲ႔ မိန္းမတစ္ေယာက္ဟာ သာမာန္အေျခအေနထက္ အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ အေျခအေနမွာပိုခ်စ္မိသတဲ့
ဥပမာ
6 days and 7 nights ဇာတ္ကားထဲကလို ေလယာဥ္ပ်က္က်ၿပီး ကြ်န္းေပၚမွာႏွစ္ေယာက္ထဲ ေရာက္ေနတဲ့ အေနအထားမ်ိဳး
The God must be crazy II ထဲကလို ႏွစ္ေယာက္ထဲ သဲကႏၲာရမွာ လမ္းေပ်ာက္ေနတဲ့အခါမ်ိဳးမွာလိုေပါ့
ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့
ေယာက်္ားေတြရဲ႕ ဦးေႏွာက္မွာ အကာအကြယ္ေပးလိုစိတ္ နဲ႔ မိန္းမေတြရဲ႕ ဦးေႏွာက္မွာ မွီခိုအားထားလိုစိတ္ က ေမြးကတည္းက မ်ားလို႔ပါတဲ့
ဒါ့ေၾကာင့္ လိုအပ္သူႏွင့္ ျဖည့္ဆည္းသူ ေတြ႔ေလသတည္းျဖစ္သြားပါေရာ

မိန္းမေတြက ေယာက်္ားေလးေတြ
ထက္ျမက္တာ
ၾသဇာရွိတာ
သန္႔ျပန္႔ယဥ္ေက်းတာ
ဟာသညဏ္ရွိတာ
အရပ္ရွည္တာ
ေမး႐ိုးကားတာ
ဗလေတာင့္တာ
လူေကာင္ထြားတာ ေတြ ႀကိဳက္တတ္ပါတယ္
ဘာလို႔လဲ
ေသေသခ်ာခ်ာေမးရင္ ဘာေျဖလို႔ေျဖရမွန္း သိမွာမဟုတ္ပါဘူး
တကယ္က အဲ့သည့္အခ်က္ေတြဟာ Testosterone ေခၚတဲ့ ေယာက်္ားေဟာ္မုန္းမ်ားတဲ့ လကၡဏာေတြပါ
တည့္တည့္ပဲ ေျပာရရင္အိမ္ေထာင္ေရးသုခ ေကာင္းေကာင္းေပးႏိုင္မယ့္ သူေတြေပါ့
အဲ့လိုေယာက်္ားေတြကို မိန္းမေတြ ႀကိဳက္ေအာင္ကိုသဘာဝတရားႀကီးက ဖန္တီးထားတာပါ
ဒါမွ မ်ိဳးဆက္ပြားဖို႔ အခြင့္အလမ္းမ်ားမွာကိုး

ဆက္ေျပာမယ္ေနာ္ေယာက်္ားေတြကေကာတင္လွတဲ့သူ ခါးေသးတဲ့သူ ရင္လွတဲ့သူ
အသားအေရလွတဲ့သူ

႐ုပ္ေခ်ာတဲ့သူ ဘာလို႔ႀကိဳက္တာလဲ
ေလးေလးနက္နက္စဥ္းစားၾကည့္ေနာ္
ဘာလို႔ႀကိဳက္မွန္းမသိဘူး
ႀကိဳက္ေတာ့ႀကိဳက္ေနတာပဲ
တခ်ိဳ႕ေတြဆို မိန္းကေလး တင္အလွေတြ လိုက္ၾကည့္ သြားေရက်
ဘာလဲဆိုေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး

ဒါကဒီလိုပါ
မိန္းမေတြ႐ုပ္ေခ်ာ အသားအေရလွတာေတြက
oestrogen ဆိုတဲ့ မိန္းမေဟာ္မုန္းေၾကာင့္ပါ
အဲ့ ေဟာ္မုန္းမ်ားရင္ လွလာမယ္ ေခ်ာလာမယ္ အသားအေရစိုေျပလာမယ္ မိန္းမပီသလာမယ္
အိမ္ေထာင္ေရးသုခ ေပးစြမ္းႏိုင္လာပါမယ္
ေနာက္ၿပီး တင္ကား ရင္ဖြံ႔ ခါးေသးသူမ်ားဟာ
ခေလးရဖို႔ အရမ္းလြယ္ပါသတဲ့

ဒါ့ေၾကာင့္ သဘာဝတရားႀကီးက မ်ိဳးဆက္ပြားဖို႔အတြက္ ခေလးရဖို႔မ်ားတဲ့ မိန္းမကို ေယာက်္ားေတြ ဝိုင္းႀကိဳက္ေစၿပီး
ခေလးရဖို႔အားထုတ္ေပးႏိုင္တဲ့ အားေကာင္းေမာင္းသန္ေယာက်္ားကို မိန္းမေတြ ဝိုင္းႀကိဳက္ေစတာပါပဲ

ဘယ္ေလာက္ေတာင္ျဖစ္ေစလဲဆိုေတာ့
မိန္းမေတြနဲ႔ေတြ႔ရင္ ေစာေစာက ရင္ေတြတင္ေတြ ရုပ္ေတြ အာရံုခံဖို႔
ေယာက်္ားေတြရဲ႕ အျမင္အာ႐ံုဟာ သူ႔အလိုလိုတိုးလာပါသတဲ့
ကာတြန္းေတြထဲက မ်က္လံုးျပဳးလာတယ္ဆိုတာ တကယ္ပါ

မိန္းမေတြဟာလည္း ဒီလိုပါပဲ
လစဥ္ရာသီေသြးေပၚၿပီး တစ္ပါတ္အၾကာ သားဥေၾကြခ်ိန္ဟာ ခေလးရႏိုင္တဲ့အခ်ိန္ပါ
ဒါ့ေၾကာင့္ အဲ့သည့္အခ်ိန္ကာလမွာ မိန္းမေတြရဲ႕စိတ္ဟာ ႏူးညံ့ေနတတ္ၿပီး
ေယာက်္ားတစ္ေယာက္ရဲ႕ ယုယမွဳကို မသိစိတ္ကလိုခ်င္ေနပါတယ္
လိုခ်င္ေအာင္လဲ သဘာဝက ဖန္တီးထားတာပါ
ဒါမွမ်ိဳးဆက္ပြားမွာကိုး
သင့္ ေကာင္မေလး ကို ခ်စ္ခြင့္ပန္မယ္ဆို အဲ့သည့္ရက္မ်ိဳးကို ေရြးသင့္ပါသတဲ့
အေျဖျပန္ရဖို႔ Chance မ်ားတာကိုး
အဲ့သည့္ရက္ေတြမွာ စိတ္နာေအာင္လုပ္မိရင္လဲ အၿငိဳးႀကီး အမွတ္ႀကီးတတ္ပါတယ္

ေလ့လာမွဳမ်ားအရ မိန္းကေလးေတြဟာ ခ်စ္သူနဲ႔
face to face မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ေနရတာကို ႏွစ္သက္ၿပီး
ေယာက်္ားေလးေတြကေတာ့ ခ်စ္ရသူနဲ႔ side by side ယွဥ္တြဲထိုင္ရတာကို သေဘာက်ပါသတဲ့

အခ်စ္နဲ႔ တဏွာနဲ႔က ကြဲပါေသးတယ္
အခ်စ္ေရာ တဏွာေရာမွာ sex ပါေပမယ့္
ကိုင္တြယ္တဲ့ ဦးေႏွာက္အစိတ္အပိုင္းခ်င္း မတူပါဘူး
လူတစ္ေယာက္ကို မဖြယ္မရာပံုေတြ ဇာတ္ကားေတြျပရင္ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ hypothalamus က အရမ္းတက္ၾကြေနပါသတဲ့
သူက ေရငတ္တဲ့ ဗိုက္ဆာတဲ့ feeling ေတြကိုင္တဲ့ ဌာနပါ
ဒါေပမယ့္ သူ႔ခ်စ္သူနဲ႔ ေပးေတြ႔တဲ့အခါက်ေတာ့ ေစာေစာက VTA နဲ႔ ဒိုပါမင္း တို႔ပဲ active ျဖစ္ပါတယ္
ဒါကေတာ့ love and sex မတူဘူးဆိုတဲ့ ခိုင္လံုတဲ့ သက္ေသပါ

တဖန္ေလ့လာမွဳမ်ားအရ အရမ္းခ်စ္ေနတဲ့စံုတြဲေတြဟာ ဟန္ေဆာင္မွဳမ်ားတဲ့အတြက္ ၾကာရွည္မတည္ျမဲပါဘူး တဲ့
ရန္ျဖစ္လိုက္ ျပန္ခ်စ္လိုက္ စံုတြဲေတြက ကြဲဖို႔ခဲယဥ္းပါသတဲ့

ခ်စ္သူေတြဟာ အစ ပထမေတာ့ အသဲအသန္ မခြဲႏိုင္မခြာရက္ျဖစ္ၿပီး ေနာက္မွ ေသြးေအးသြားတာကလဲ ဒီလိုရွိပါတယ္
ခ်စ္စၾကင္စမွာ ႏွစ္ေယာက္စလံုး ဒိုပါမင္းေတြ အရမ္းထြက္ပါသတဲ့
သဝန္ေတြတို အူတို
စိတ္ေကာက္ ရန္ျဖစ္
ျပန္ခ်စ္နဲ႔ သံသရာလည္ေနပါေတာ့တယ္
VTA က လံုးဝကို active ကိုး

ဒါေပမယ့္ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္လာတဲ့အခါ က်ေတာ့
serotonin ဆိုတဲ့ ေဟာ္မုန္းတမ်ိဳး ျပန္တက္လာၿပီး
ဒိုပါမင္း ကို ဖိပါတယ္
မဖိလို႔မရဘူးေလ
ဒီအတိုင္းဆက္သြားရင္ ဘယ္ျဖစ္မလဲ
လူဆိုတာရင့္က်က္ရဦးမွာေလ တခ်ိန္လံုး ခေလးေတြလို ရန္ျဖစ္လိုက္ ျပန္ခ်စ္လိုက္ ခြ်ဲႏြဲ႕လိုက္လုပ္လို႔မရဘူးေလ
မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြကို ပ်ိဳးေထာင္ရဦးမွာကိုး

တကယ္လိုသင္က အခ်စ္ေတြ ေအးခဲမသြားခ်င္ဘူး
ဒိုပါမင္း ကို ဆက္ထြက္ေစခ်င္ေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့
မူးယစ္ေဆး သံုးမွပဲျဖစ္မွာပါ
ေဟာ္မုန္းတစ္မ်ိဳးဟာ ရပ္သင့္တဲ့အခ်ိန္မွာ မရပ္ပဲ
ဆက္ထုတ္ေနမယ္ဆို လူကိုထိခိုက္ပါတယ္
ကြ်န္ေတာ္ ရာမ အေၾကာင္းေရးထားတဲ့ ေဆာင္းပါးထဲမွာ ဖတ္ဖူးမွာပါ
ေဆးသံုးရင္ အခ်စ္ေတြကေတာ့ ေအးခဲမသြားပါဘူး
ဒါေပမယ့္ လူကေတာ့ ေၾကာင္သြားမွာပါပဲ
ကြန္ပ်ဴတာစကားနဲ႔ ေျပာ႐င္ RAM မႏိုင္လို႔ စက္ဟန္းသလိုေပါ့

ဒါ့ေၾကာင့္ ပညာရွင္ေတြက ခ်စ္သူသက္တမ္းတစ္ႏွစ္ေက်ာ္လာရင္ လက္ထပ္ဖို႔တိုက္တြန္းပါတယ္
အိမ္ေထာင္သက္တမ္း တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ရင္ ကေလးယူဖို႔တိုက္တြန္းပါတယ္

ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့
အိမ္ေထာင္သက္ အေစာပိုင္းေတြမွာ လင္ေရာမယားေရာ က်ား/မ ေဟာ္မုန္း Testosterone/oestrogen ေတြ တက္ေနပါတယ္
မာနေတြ တံခြန္ထူၿပီး အိမ္ေထာင္ကြဲဖို႔မ်ားပါတယ္
သားသမီးရလာရင္ေတာ့
ႏွစ္ေယာက္စလံုးရဲ႕ ဦးေႏွာက္က ventral pallidum နဲ႔ Raphe nucleus အစိတ္အပိုင္းေတြ active ျဖစ္လာၿပီး
serotonin ေဟာ္မုန္းေတြထြက္လာပါတယ္
က်ားမ ေဟာ္မုန္းေတြ က်သြားၿပီး
ေအးေဆးတည္ၿငိမ္တဲ့ ဘဝ ကို ပိုင္ဆိုင္ပါၿပီ
ကေလးေမြးၿပီး ႐ုပ္ရင့္တာကေတာ့ cortisol.ေဟာ္မုန္းေဆာင္းပါး
(လွထံုကိုခ်စ္မလား ဂ်မ္းပံုကိုခ်စ္မလား) မွာေရးဖူးပါတယ္

ေလ့လာသူမ်ားကေတာ့ relationship တစ္ခုတာရွည္ခိုင္ျမဲဖို႔ အခ်စ္ကို အားမကိုးပဲ
နားလည္မွဳကိုသာ အားကိုးဖို႔ မွာပါတယ္
ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ သဘာဝတရားႀကီးကိုယ္တိုင္က အခ်စ္ဆိုတာ ပူေလာင္လြန္းလို႔ ၾကာရွည္မခံဖို႔ စီမံထားလို႔ပါ
သူတို႔ကေျပာပါတယ္
တာရွည္ခိုင္ျမဲဖို႔ဆိုတာ အခ်က္မ်ားမ်ားမလိုပါဘူး
၁။ သူေျပာသမွ် နားေထာင္ေပးပါ
၂။ သူ႔ကိုခ်ီးက်ဴးပါ အသိအမွတ္ျပဳပါ
၃။ မိမိကိုယ္တိုင္ smart ျဖစ္ပါေစ
၄။ ႐ိုးသားပါ မလွိဳ႕ဝွက္ပါႏွင့္
၅။ ေလးစားပါ
၆။ သူမ်ားနဲ႔ ဘယ္ေတာ့မွယွဥ္မေျပာပါႏွင့္ တဲ့ဗ်

ဒါေတြကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ေလ့လာမိသေလာက္ပါ
ေနာက္သိထားသင့္တာ တစ္ခုက Valentine day မွာ ေခ်ာကလက္ေကြ်းတဲ့ အေၾကာင္းရင္းပါ
ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့
ေခ်ာကလက္ကိုယ္တိုင္က အခ်စ္ေဟာ္မုန္း ဒိုပါမင္းကို တက္ေစသလို သူနဲ႔ဆင္တူတဲ့ Norepinephrine ကို တက္ေစလို႔ပါပဲ
အျပင္ကေနထိုးတဲ့ Dopamine ကေတာ့ ဦးေႏွာက္ကိုမေရာက္တဲ့အတြက္ effect မျဖစ္ပါဘူး
ေနာက္ဆံုးေလ့လာခ်က္အရ တရားထိုင္ျခင္းဟာလည္း Dopamine ထြက္ပါသတဲ့
မူးယစ္ေဆးနဲ႔မတူတာက သူကၾကာရွည္ခံပါတယ္တဲ့ဗ်

ဒါနဲ႔ ေဆာင္းပါးရဲ႕ပထမဆံုးေမးခြန္းကို ျပန္ေျဖပါေတာ့မယ္

အခ်စ္ဆိုတာ ေပးဆပ္ျခင္းလည္း မဟုတ္ပါဘူး
အခ်စ္ဆိုတာ ရယူပိုင္ဆိုင္ျခင္းလည္း မဟုတ္ပါဘူး
အခ်စ္ဆိုတာ ဒိုပါမင္း ပါပဲခင္ဗ်ာ


ကိုေဆး
Ref:

Cohen, Elizabeth. "Loving with All Your Brain"
February,2007.

"Why we Love:the nature and chemistry of romantic love"
2004.

"Love Not Enought To Keep Couples Together"
July, 2009.